Een sociaal ontwerp
‘waar iedereen verliefd op werd’
In het theaterkwartier van Lelystad, nabij voorzieningen als het Agoratheater en bioscoop, verrijst een bijzonder woongebouw. De gemeente Lelystad wil in het centrum een plek creëren waar studenten en jonge starters op de woningmarkt betaalbaar kunnen wonen en de gelegenheid hebben elkaar te ontmoeten. In samenwerking met woningcorporatie Centrada en bouwbedrijf Plegt-Vos is de studio van HevoFame verantwoordelijk voor het gebouwconcept en ontwerp.
Het spanningsveld van schoonheid en haalbaarheid
Hoe ontwikkel je op een markante plek in het centrum van de stad, waar de architectonische ambities hooggespannen zijn, een woongebouw dat bestemd is voor de sociale huur en dus per definitie voor een daarbij passend budget ontwikkeld en gerealiseerd moet worden? De studio van HevoFame heeft ruime ervaring met dit spanningsveld. Voor HevoFame is ‘schoonheid’ een van de kernwaarden. Want goed ontworpen gebouwen leveren een grote bijdrage aan het welbevinden van mensen in het algemeen en ondersteunen kwetsbare mensen in het bijzonder als het gaat om behoud van de eigen regie. Voor de meeste concepten voor wonen en zorg die HevoFame ontwikkelt, geldt dat de haalbaarheid in verband met ‘strakke budgetten’ een uitdaging is. Hoe slagen we er dan in telkens weer aantrekkelijke ontwerpen te realiseren?
Optimaliseren van het programma
Volgens Naomi Even, architect van dit gebouw, is het heel goed mogelijk om te verrassen met de architectuur voor sociale woningbouw. In dit geval begon dat door programmatisch ruimte te creëren.
Naomi: ‘Het oorspronkelijke programma ging uit van zestien riante appartementen met ondergronds parkeren op eigen terrein. Daarover zijn we met de gemeente in gesprek gegaan met als resultaat een programma van zestig studio’s met op elke woonlaag een ontmoetingsruimte voor studenten, achttien startersappartementen en in de plint 350 m2 voorzieningen. De keuze voor andere uitgangspunten voor mobiliteit, leidt naar een parkeeroplossing in de omgeving.’
De kunst van het weglaten
Met deze eerste stap was het op papier mogelijk een haalbaar plan te ontwikkelen binnen de haalbaarheidscriteria van Centrada. Maar de gemeente bleef, terecht gezien de toplocatie, vasthouden aan het oorspronkelijke ambitieniveau.
Naomi: ‘Het beeldregieplan van de gemeente zet in op een hoge kwaliteit omdat het een belangrijke hoeksteen is voor deze nieuwe ontwikkeling in het centrum. Het is voor mij vervolgens een kwestie van direct een sterk concept bedenken. Daarbij ga ik uit van een heldere en doelmatige plattegrond op de kavel. Met onze kennis en ervaring weten we heel goed waarmee je in een ogenschijnlijk eenvoudige opzet toch sfeer en intimiteit kunt maken. Ook voor het gevelbeeld is het belangrijk doelgericht een paar krachtige statements te maken met een compacte set aan ontwerpregels. Het is echt de kunst van het weglaten. Je moet je niet laten verleiden allemaal leuke ideetjes te stapelen. De plek vroeg om een gebouw met een krachtige uitstraling van zowel rust als standvastigheid. Het gevelbeeld moest logisch aanvoelen en tegelijk ook uitgesproken zijn. Voor dit ontwerp werkt de combinatie van diepe neggen, een sprekende baksteen, goudkleurige accenten en voldoende plasticiteit en ritme in de gevel heel goed. Het levert precies de sfeer op die we voor ogen hadden. Iedereen was meteen verliefd op het ontwerp, dat is echt heel leuk!’
Resultaat van een gezamenlijke ambitie
Een laatste belangrijke succesfactor in het proces is de manier van samenwerken.
Naomi: ‘we zitten als ontwerpers echt op gelijkwaardig niveau met Plegt-Vos en Centrada in het ontwikkelteam. Ieder met z’n eigen rol maar met dezelfde ambitie en verantwoordelijkheid. Als je elkaar daarin goed verstaat, is het echt heel lekker werken.’
