Grootste uitdaging

Wie pioniert en aanstuurt op verandering kan natuurlijk weerstand en tegengas verwachten. Gevraagd naar de grootste uitdaging noemt Claudia direct de overheid. Het is maart 2022. Claudia: “We wilden en konden elkaar helpen. Het initiatief past heel goed bij onze visie. Op St. Charles was woonruimte beschikbaar en Hilzijn was op zoek naar woonruimte. Silvia: “We zochten een beschutte woonlocatie voor een aantal jongeren die klaar waren voor een nieuwe stap vanuit de 24-uurs groepsbegeleiding. En hier was een vleugel met appartementen voor hen beschikbaar. Eén en één is twee, dachten wij.” Maar dat viel tegen. We moeten namelijk toestemming krijgen voor een andere zorgbestemming van het gebouw. De huidige regels en financieringsstromen gaan uit van een zorgbestemming per doelgroep. Het gebouw is ofwel voor ouderen, ofwel jongeren, ofwel mensen met een beperking etc. Zomaar door elkaar laten wonen kan volgens de regels dus niet. Claudia: “Het is inmiddels september en de officiële toestemming uit Den Haag is er nog steeds niet. Wat voor vluchtelingen zo geregeld is, kan niet voor onze kwetsbare doelgroepen. Voordeel van dit hele proces is dat we, ondanks de beperkende regels, creatief zijn gaan kijken naar wat nu al wel mogelijk was. De jongeren van Hilzijn wonen dus (nog) niet in een aparte vleugel maar tussen de andere bewoners in hetzelfde gebouw. Net als de studenten.”

Scepsis werd waardering

De studenten wonen er sinds het begin van dit jaar. Het gaat om vier jonge vrouwen. Ze betalen geen huur, wel energie- en servicekosten. In ruil daarvoor zijn de studenten ieder twee nachten per week als BHV-er verantwoordelijk voor de brandwacht. En verder houden ze als gezellige en behulpzame buur contact met de bewoners. De eerste scepsis van bewoners maakte al vrij snel plaats voor waardering. Claudia: “Dat er ‘s nachts iemand is die direct reageert bij mogelijk gevaar, geeft de bewoners een veilig en prettig gevoel. En het is al meer dan eens gebeurt dat er ‘s nachts iemand uit bed valt en de studenten te hulp schieten. Wij bieden hier thuiszorg en geen 24-uurszorg. Een van de bewoners werd na een val opgehaald door een ambulance. De familie moest van ver komen, dus is een van de studenten met de ambulance meegereden. Dat is goud waard. Ze hebben het ook gewoon gezellig samen, met een praatje, een spelletje, hulp bij het gebruik van een iPad, een boodschapje doen. Dat soort dingen. Een van de studenten eet regelmatig samen met haar buurman. Dan doet hij de boodschappen en zij kookt. Gewone sociale interactie zoals je die als buren met elkaar kunt hebben. Heel waardevol. Wij bieden studenten een ruim en mooi appartement in een prettige omgeving en zij bieden hulp en aandacht aan onze huurders. Het is een spontane uitwisseling, mensen vullen elkaar aan waar nodig.” De verslaggever van de lokale krant sloeg de plank dan ook volledig mis met de kop ‘Gratis wonen tussen de oudjes’. “Daar was iedereen hier heel boos over. Het artikel gaf zo’n verkeerd beeld van wat we samen willen bereiken. Gelukkig heeft omroep L1 daarna een filmpje gemaakt en uitgezonden over onze bedoeling en hoe goed dat voor iedereen uitpakt. De proef hier is meer dan geslaagd. We willen ook op andere locaties met studenten gaan samenwerken.”

Een nieuwe kans op groei

Ook de jongeren die begeleidt worden door Hilzijn zijn heel blij met de kans die het beschutte wonen op St. Charles hen biedt. Silvia: “De jongvolwassenen die wij begeleiden komen uit heel onveilige situaties en hebben vaak een trauma. Vanuit de 24-uurs groepsbegeleiding maken ze nu een stap naar meer zelfstandigheid. Daar waren ze echt aan toe. Ze willen heel graag meer zelfstandig wonen maar wonen in een wijk is gewoon een stap te ver. Voor sommigen is dat sowieso niet haalbaar; teveel prikkels en verleidingen. Op St. Charles hebben ze nu hun eigen appartement en wij zijn er voor de ambulante begeleiding. Langzaamaan vinden ze ook hun weg tussen de andere bewoners en medewerkers en dragen hun steentje bij. Het is voor iedereen best wennen. Voor de een is hier samen wonen wat makkelijker dan de ander, maar ik zie ze echt opleven. Ze voelen zich veilig en hebben toch veel bewegingsvrijheid. Dat zijn twee belangrijke voorwaarden voor hun groei en welzijn. Meer van dit soort beschutte woonplekken zijn nodig. Daarom is het belangrijk dat we in de zorg echt gaan voor ontschotten en samenwerkingsverbanden aangaan. We hebben elkaar nodig om een antwoord te geven op de groeiende vraag aan zorg die op ons afkomt.”

We laten hier zien dat
ontschotting van de zorg
goed is voor iedereen

Dit kan echt niet!

En de zorgmedewerkers? Wat vinden zij ervan? “Zij moeten echt heel erg wennen”, zegt Claudia. “Hun vaste en vertrouwde beeld van werken in een zorgcomplex voor ouderen verandert. Er gebeuren onverwachte dingen, waarvan ze zeggen: ‘dat kan toch niet!’ Tof voorbeeld: een kind van een van de bewoners was jarig. Er was een kinderfeestje en het was 30 graden. Of ze een zwembadje buiten mocht zetten? Ja hoor, waarom niet? Verschillende medewerkers maakten zich zorgen over wat de paters daar wel niet van zouden vinden? Net als van de zomerse kleding van de jongeren? Nou, ik heb regelmatig overleg met de paters en die hebben helemaal niet zulke grote bezwaren”

Is het tijd voor een ander soort medewerker, misschien? Nee, zeggen zowel Claudia als Silvia resoluut. Claudia: “We moeten onze mensen helpen en begeleiden om uit hun oude patronen te stappen. We willen horen wat hun bezwaren zijn en moeten hen meenemen in hoe ze vanuit dit nieuwe perspectief de verbinding met bewoners en hun zorgvraag aangaan. Daar gaan we het gesprek over aan.” Terugkijkend is die procescommunicatie, over wat is de visie en wat willen we van daaruit anders gaan doen, het meest cruciaal volgens beide aanjagers. Een tijdige communicatie over de visie had in dit proces wel beter gekund. Claudia: “Dat willen we bij een volgende stap of een nieuw project echt anders doen. Voor de medewerkers kwam teveel als verrassing. Met de communicatie liepen we achter de feiten aan. Maar, enthousiast als wij zijn, was dat voor ons niet zo’n probleem. Ik heb een hospitality achtergrond en zag meteen allerlei mogelijkheden.” Silvia haakt direct aan: “Ja, ik ook. In gedachten heb ik alles al ingericht. Ik zie het allemaal zo voor me.”
 

De paters vinden de reuring
alleen maar leuk!

Dromen voor de toekomst

De mooie en groene omgeving van St. Charles biedt inderdaad alle ruimte voor dromen. Op het landgoed is er letterlijk ruimte voor nieuwbouw. Bijvoorbeeld voor appartementen waar de nu nog ontbrekende 24-uurs zorg gegeven kan worden. Een onderzoek naar de mogelijkheden is net gestart. Claudia: “24-Uurs zorg is ondermeer een grote wens van de huidige bewoners. Zij willen hier blijven en niet meer verhuizen.”

Behalve voor de paters, ouderen, studenten, de jongvolwassen onder begeleiding van Hilzijn zien Claudia en Silvia nog veel meer mensen op het landgoed wonen en werken. In hun gedachten staat er bijvoorbeeld al een serie tiny houses; voor medewerkers en andere mensen die rustig willen wonen en vanuit een intrinsieke motivatie willen bijdragen aan de community. Ze zien ook graag de dieren terugkomen naar het landgoed. Bij gebrek aan voldoende vrijwilligers is het dierenparkje dat er tot vorig jaar was gesloten. Claudia: “Verzorging van dieren en hun leefomgeving is voor veel verschillende mensen een prachtige invulling van de dag. Bijvoorbeeld ook voor mensen met een verstandelijke beperking. Een aantal van hen werkt nu in het restaurant. Maar ook voor deze doelgroep zien we hier volop mogelijkheden.”

De leefgemeenschap in Heythuyzen zal zich de komende jaren dus zeker uitbreiden. Daar zijn de dames van overtuigd. In dit groei- en veranderproces zien ze allebei zeer het belang van de balans bewaren. De verhouding tussen verschillende bewoners, hun behoeften en hun capaciteit om actief bij te dragen moet kloppen, bijvoorbeeld. Silvia: “Met vier studenten en vijf jongeren op St. Charles is die verhouding nu mooi in balans.” Ook voor medewerkers is het zoeken naar een balans in tempo en hoeveelheid verandering die professioneel van hen verwacht wordt. Nog een bepalende factor is de huidige wet- en regelgeving. Claudia: “De overheid is duidelijk nog niet klaar voor de veranderingen die we willen doorvoeren, maar daar laten we ons niet door tegenhouden. We gaan door. Uiteindelijk wordt iedereen hier beter van. Dat zien we hier iedere dag.”