In een voormalige onderhoudshal van de NS in Tilburg wordt MindLabs gerealiseerd, een centrum voor onderwijs, onderzoek en ondernemerschap op het gebied van media. De uitdaging: krijg de wensen en eisen van de twee eigenaren en vijf gebruikers op één lijn.
24 november 2020
MindLabs is nog een bouwput, maar eind 2021 moet hier een prachtig complex staan van ruim 12.000 m² met industriële elementen uit de oude NS-onderhoudshal. De opleiding Journalistiek van Fontys Hogescholen, Tilburg University, ROC Tilburg, de Persgroep Nederland en Uitgeverij Zwijsen worden hier gehuisvest. Daarnaast moet het complex ruimte bieden aan evenementen zodat het een bruisend hart wordt. Michel van der Zanden, projectleider van Fontys, noemt het een uitdagend project. ‘Er zijn veel verschillende belangen. MindLabs heeft twee eigenaren: de gemeente Tilburg en Fontys, en dan zijn er nog een heel aantal stakeholders. Daarnaast subsidieert de provincie Noord-Brabant het bruisende hart en heeft zij ook een belangrijke stem.’
In 2018 begon Fontys samen met een belegger plannen te maken voor MindLabs. Tijdens de Voorlopig Ontwerp-fase haakte de belegger af en werd de gemeente Tilburg samen met Fontys eigenaar. Fontys en de gemeente hadden behoefte aan een externe procesmanager en een projectleider voor de uitwerking van het Fontys-deel. Deze rollen werden ingevuld door Dick Bouman en Rudger de Jong van HEVO. ‘De eerste uitdaging was technisch’, zegt Rudger de Jong. ‘Je kon merken dat de Voorlopig Ontwerp-fase meer een scenariostudie voor de belegger was geweest dan een integrale ontwerpfase. Het ontwerp voldeed nog niet goed aan de wettelijke kaders en gestelde eisen. De plafonds waren bijvoorbeeld niet hoog genoeg en sommige ruimten kregen niet genoeg daglicht.’
Om tot een Definitief Ontwerp te komen, moest er worden nagedacht over de bedrijfsvoering en de samenwerking tussen de partijen. Zaken als beveiliging, IT, de schoonmaak en de horeca drukken immers een groot stempel op het ontwerp. Om input te verzamelen werden twee werkgroepen in het leven geroepen. Eén groep praatte over ruimtelijke en functionele zaken zoals lockers, koffiemachines en kopieerapparaten, de andere over technische thema’s zoals camerasystemen, serverruimten en de toegangscontrole. ‘Wat het extra lastig maakte’, vertelt Rudger de Jong, ‘was dat het programma zich dynamisch ontwikkelde en zelfs halverwege nog een nieuwe partij aanhaakte, waardoor het ontwerp aangepast moest worden. Daardoor moest iedereen weer bij elkaar worden geroepen om bijvoorbeeld over de IT te praten.’ Michel van der Zanden: ‘Dit gebouw gaan we delen, dus consensus moest er komen. Uiteindelijk lukte dat ook door te polderen.’ ‘Toch ligt nog niet alles vast’, vertelt Rudger de Jong. ‘De ingebruikname van het gebouw is nog zo ver weg dat stakeholders over sommige zaken nog willen nadenken. Over de horeca wordt bijvoorbeeld later pas een besluit genomen en daarom is in het ontwerp de nodige flexibiliteit ingebouwd.’
Ook de locatie van MindLabs vormde een grote uitdaging: het ligt aan de rand van het centrum en vlak bij het spoor. Er moesten afspraken worden gemaakt met de Commissie Openbare Ruimte over de weg die voor het complex loopt, met de Monumentencommissie over hergebruik van de bestaande gevels, met de ernaast gelegen bibliotheek over afvalstromen en vluchtwegen en zelfs met de achtergelegen massagesalon over de bereikbaarheid tijdens de bouw. ‘Dit gebouw heeft met elk niveau van de samenleving raakvlakken’, zegt Michel van der Zanden, ‘en dan hebben we het nog niet eens gehad over de Tilburgse kermis. De hele binnenstad is dan drie weken lang zo goed als onbereikbaar waardoor de bouw stil zou komen te liggen. Vanwege de coronacrisis is dat uiteindelijk niet gebeurd.’
Dit gebouw heeft met elk niveau van de samenleving raakvlakken. Michel van der Zanden, projectleider van Fontys
Tijdens het ontwerpproces kwam Chroom-6 in het nieuws, een verf die veel werd gebruikt voor treinen en legervoertuigen omdat het zo’n lange levensduur heeft. De onderhoudshal van de NS bleek er ook mee te zijn geverfd. Michel van der Zanden: ‘Toen dat bekend werd, heeft Fontys aan de gemeente meegegeven dat zij MindLabs graag op deze locatie wilde ontwikkelen, maar alleen als alle Chroom-6 was verwijderd. We willen studenten in een fysieke en sociaal veilige omgeving onderwijs geven.’ Dit betekende dat de oude spanten van de onderhoudshal volledig moesten worden schoon gestraald.
‘De aanpak van HEVO was praktisch en pragmatisch. Door de ervaring en kennis die werd ingebracht en de helikopterview vanuit belangen maar ook technische eisen, is het proces snel en vlot doorlopen. Daarnaast is het belangrijk dat mensen met verstand van zaken tijdens zo’n ingewikkeld proces met je meedenken. Ik ben zeer tevreden over de samenwerking met HEVO’, aldus Michel van der Zanden.
Dit artikel is opgenomen in ons relatiemagazine 360°, najaar 2020.
