MindLabs Tilburg | HEVO | bouwmanagement

Dit gebouw heeft met elk niveau van de samenleving raakvlakken. Michel van der Zanden, projectleider van Fontys

In een voormalige onderhoudshal van de NS in Tilburg is MindLabs gerealiseerd, een centrum voor onderwijs, onderzoek en ondernemerschap op het gebied van media. MindLabs is een samenwerking tussen verschillende onderwijsinstellingen en marktpartijen.

Ontwikkeling op drie vlakken

MindLabs is ontwikkeld op drie vlakken:

Het Ecosysteem, dat de samenwerking, interactie en innovatie verder vorm geeft.
De nieuwbouw, die MindLabs huisvest en naast de LocHal ten noorden van het station in Tilburg is gerealiseerd, met integratie van hal 70, een oude monumentale fabriekshal.
De Bedrijfsvoering, die is gericht op het optimaal functioneren van het gebouw en alle faciliteiten, zodat het Ecosysteem tot bloei komt.

HEVO was met name betrokken bij de nieuwbouw en het organiseren van de bedrijfsvoering. Onder leiding van HEVO heeft het ontwerpteam een ontwerp uitgewerkt dat in het voorjaar van 2020 succesvol is aanbesteed. De realisatie liep tot eind 2021. Het gebouw is circa 12.300 m² groot en omsluit de oude hal 70 (onderhoudshal NS).

Uitdagend proces

Het was een uitdagend proces om alle wensen en eisen van de twee eigenaren en vijf gebruikers op één lijn te krijgen. De opleiding Journalistiek van Fontys Hogescholen, Tilburg University, ROC Tilburg, de Persgroep Nederland en Uitgeverij Zwijsen zijn hier gehuisvest. Daarnaast biedt het complex ruimte aan evenementen zodat het een bruisend hart is. Michel van der Zanden, projectleider van Fontys, noemde het een uitdagend project. Er waren veel verschillende belangen. MindLabs heeft twee eigenaren: de gemeente Tilburg en Fontys, en dan zijn er nog een heel aantal stakeholders. Daarnaast subsidieert de provincie Noord-Brabant het bruisende hart en heeft zij ook een belangrijke stem.

Procesmanager en projectleider

In 2018 begon Fontys samen met een belegger plannen te maken voor MindLabs. Tijdens de Voorlopig Ontwerp-fase haakte de belegger af en werd de gemeente Tilburg samen met Fontys eigenaar. Fontys en de gemeente hadden behoefte aan een externe procesmanager en een projectleider voor de uitwerking van het Fontys-deel. Deze rol werd ingevuld door Rudger de Jong van HEVO. ‘De eerste uitdaging was technisch’, zegt Rudger. ‘Je kon merken dat de Voorlopig Ontwerp-fase meer een scenariostudie voor de belegger was geweest dan een integrale ontwerpfase. Het ontwerp voldeed nog niet goed aan de wettelijke kaders en gestelde eisen. De plafonds waren bijvoorbeeld niet hoog genoeg en sommige ruimten kregen niet genoeg daglicht.’

Ontwerp steeds aangepast

Om tot een Definitief Ontwerp te komen, moest er worden nagedacht over de bedrijfsvoering en de samenwerking tussen de partijen. Zaken als beveiliging, IT, de schoonmaak en de horeca drukken immers een groot stempel op het ontwerp. Om input te verzamelen werden twee werkgroepen in het leven geroepen. Eén groep praatte over ruimtelijke en functionele zaken zoals lockers, koffiemachines en kopieerapparaten, de andere over technische thema’s zoals camerasystemen, serverruimten en de toegangscontrole. ‘Wat het extra lastig maakte’, vertelt Rudger, ‘was dat het programma zich dynamisch ontwikkelde en zelfs halverwege nog een nieuwe partij aanhaakte, waardoor het ontwerp aangepast moest worden. Daardoor moest iedereen weer bij elkaar worden geroepen om bijvoorbeeld over de IT te praten.’

Dit gebouw gaan we delen, dus consensus moest er komen. Uiteindelijk lukte dat ook door te polderen. Michel van der Zanden, projectleider van Fontys

‘Toch ligt nog niet alles vast’, vertelt Rudger de Jong. ‘De ingebruikname van het gebouw is nog zo ver weg dat stakeholders over sommige zaken nog willen nadenken. Over de horeca wordt bijvoorbeeld later pas een besluit genomen en daarom is in het ontwerp de nodige flexibiliteit ingebouwd.’

Raakvlakken met de hele samenleving

Ook de locatie van MindLabs vormde een grote uitdaging: het ligt aan de rand van het centrum en vlak bij het spoor. Er moesten afspraken worden gemaakt met de Commissie Openbare Ruimte over de weg die voor het complex loopt, met de Monumentencommissie over het slopen van de onderhoudshal, met de ernaast gelegen bibliotheek over afvalstromen en vluchtwegen en zelfs met de achtergelegen massagesalon over de bereikbaarheid tijdens de bouw. ‘Dit gebouw heeft met elk niveau van de samenleving raakvlakken’, zegt Michel van der Zanden, ‘en dan hebben we het nog niet eens gehad over de Tilburgse kermis. De hele binnenstad is dan drie weken lang zo goed als onbereikbaar waardoor de bouw stil zou komen te liggen. Vanwege de coronacrisis is dat uiteindelijk niet gebeurd.’

Chroom-6

Tijdens het ontwerpproces kwam Chroom-6 in het nieuws, een verf die veel werd gebruikt voor treinen en legervoertuigen omdat het zo’n lange levensduur heeft. De onderhoudshal van de NS bleek er ook mee te zijn geverfd. Michel van der Zanden: ‘Toen dat bekend werd, heeft Fontys aan de gemeente meegegeven dat zij MindLabs graag op deze locatie wilde ontwikkelen, maar alleen als alle Chroom-6 was verwijderd. We willen studenten in een fysieke en sociaal veilige omgeving onderwijs geven.’ Dit betekende dat de oude spanten van de onderhoudshal volledig moesten worden schoon gestraald.

Samenwerking met HEVO

‘De aanpak van HEVO was praktisch en pragmatisch. Door de ervaring en kennis die werd ingebracht en de helikopterview vanuit belangen maar ook technische eisen, is het proces snel en vlot doorlopen. Daarnaast is het belangrijk dat mensen met verstand van zaken tijdens zo’n ingewikkeld proces met je meedenken. Ik ben zeer tevreden over de samenwerking met HEVO’, aldus Michel van der Zanden.