De ultieme match tussen gebouw, verhaal en locatie

16 december 2021

Practice what you preach. Op weinig plekken is dit zo goed gelukt als bij de nieuwbouw van de Aeres Hogeschool in Almere. In het uiterst groene gebouw draait alles om het welbevinden van de medewerkers en studenten, en om de verduurzaming van de wereld waarin we leven. Precies waar ook de opleidingen over gaan. Het gebouw is straks een iconische blikvanger op het Floriade-terrein. Voeg daarbij dat het tevens als studieobject fungeert, en het is duidelijk dat gebouw, verhaal en locatie hier perfect samenvallen. Directeur Wil Bekkering van de Aeres Hogeschool in Almere kijkt met trots terug op een proces waarin vanuit enthousiasme werd samengewerkt aan het realiseren van een droom.

Aanleiding

‘Aeres Hogeschool is voortgekomen uit Aeres Hogeschool Dronten. Hier studeren hoofdzakelijk jongeren van het platteland, die graag in de agrarische sector willen werken. We wilden ook iets gaan doen voor stedelijke jongeren. Omdat de gemeente Almere graag wilde dat hbo-instellingen zich in de stad zouden vestigen, was de stap naar Almere logisch. We zijn hier ruim tien jaar geleden begonnen in vier portacabins, met zo’n 35 studenten en twee opleidingen: Toegepaste biologie en Natuur, economie en leefomgeving. Het pakket aan opleidingen is in de jaren daarna stelselmatig gegroeid. Het werd duidelijk dat een hogeschool die zich bezighoudt met de thema’s voeding, natuur, duurzaamheid en stedelijk groen voldoende potentie had voor een zelfstandige vestiging met een eigen gebouw en een eigen directeur. Aeres heeft toen twee kavels gekocht op het toekomstige Floriade-terrein en ik stapte als directeur over van Dronten naar Almere. Het sprak mij erg aan om hier als pionier nieuwe opleidingen op te zetten, en een daarbij passend gebouw te laten ontwikkelen.’

Samenvallen van verhaal en gebouw

‘Onze vorige locatie was in de binnenstad van Almere. Daar is niet veel groen en we keken onder meer uit op een vestiging van McDonald’s. Dat sloot natuurlijk totaal niet aan op onze filosofie. We wilden daarom een nieuw gebouw dat samenvalt met ons verhaal. Met een ontwerp dat start vanuit onze waarden voeding, natuur en stedelijk groen. En dan graag ook innovatief, duurzaam en circulair. Dan kom je al snel uit op zoveel mogelijk zonne-energie, groene gevels, bevorderen van de biodiversiteit en veel groen in het gebouw dat het welbevinden van medewerkers en studenten kan ondersteunen. Door het enthousiasme van alle samenwerkende partijen, en niet te vergeten een bijdrage van de gemeente en de provincie, konden we daarin verder gaan dan wat in Nederland momenteel gebruikelijk is bij duurzame nieuwbouw.’

Studieobject

‘Dit gebouw heeft twee volledig groene gevels en een gevel met zonnepanelen die niet alleen energie opwekt maar ook als zonwering kan dienen. Het groene dak combineert verschillende functies. De rijen zonnepanelen zorgen voor beschutting tegen de zon. Er zijn grote insectenhotels, vleermuis­kasten en speciale zandstroken voor wespen. Verder is er veel begroeiing, met ook zes bomen. Het dak biedt zo een aangenaam verblijfsklimaat, maar fungeert ook als studiemateriaal. Studenten kunnen er heerlijk rondhangen en ze kunnen onderzoeken welke dieren en planten zo’n dak aantrekt. Ook binnen is het gebouw tevens een studieobject. Er staan en hangen overal veel groene planten. In hoeverre beïnvloedt dat het welbevinden van de medewerkers en studenten? Heeft onze keuze om alleen vegetarisch voedsel te serveren, en om verspreid door het gebouw fitness- en roeiapparaten neer te zetten, invloed op het eet- en beweeggedrag van de gebruikers? En worden ze daar gezonder van?’ 

Energieneutraal en circulair

‘Ook duurzaamheid en circulariteit spelen een grote rol. Het gebouw is energieneutraal en zo’n 60% van de gebruikte materialen is circulair. Dat is een veel hoger percentage dan de gebruikelijke 25% in Nederland. We doen ook aan opvang en hergebruik van regenwater. Het dak is een zogenaamd waterretentiedak, dat het regenwater opvangt. Dat zorgt in de zomer voor verkoeling. Als er regen­buien worden verwacht, gaat het water naar een grote watercontainer in het plantsoen voor het gebouw. Al dat water wordt gebruikt bij het bevloeien van de planten in het gebouw. Alleen bij een overschot vloeit het weg naar het nabijgelegen meer.’

Blikvanger van de Floriade

‘Met al haar eigenschappen past het gebouw naadloos in de filosofie van de Floriade, die hier in april 2022 wordt geopend. De Floriade richt zich op feeding, greening, healthying en energizing the city. Dat is ook de reden waarom de gemeente en de provincie ons met een subsidie zeer hebben geholpen om onze groene ambities nog verder te kunnen doorvoeren. Dit gebouw gaat straks ook een rol spelen tijdens de Floriade; als iconische blikvanger én als ontvangstlocatie. In de zomervakantie willen we het gebouw openstellen voor bezoekers van de Floriade. En de Floriade-organisatie kan onze collegezaal gebruiken voor het geven van presentaties aan groepen die ze ontvangt. Het is overigens voor het eerst in de geschiedenis dat een al functionerend gebouw onderdeel is van een Floriade. Dat levert interessante discussies op met de organisatie. Krijgen onze medewerkers en studenten bijvoorbeeld straks gratis toegang tot het hele terrein? Ik zou toch denken van wel.’

Verlangen naar de eindeloze zee

‘Dat dit gebouw zo geslaagd is, heeft alles te maken met het fantastische teamwork waarmee het is ontworpen en gebouwd. HEVO heeft hierin een hele belangrijke rol gespeeld door steeds het enthousiasme in het proces levend te houden en de partners uit te dagen met weer betere oplossingen te komen. Om een spreuk van Antoine de Saint-Exupéry aan te halen: als je een schip wilt bouwen, verzamel geen mensen om hout te verzamelen en ken ze geen taken en werk toe, maar leer ze verlangen naar de eindeloze immensheid van de zee. Die sfeer heeft hier altijd op de achtergrond meegespeeld.’

Circulair aanbesteden

‘Ook de manier van aanbesteden speelde een belangrijke rol. Onder begeleiding van HEVO hebben wij in het selectieproces niet op prijs geselecteerd, maar op kwaliteit en creatieve oplossingen. Het ging ons er niet om de goedkoopste aanbieders te vinden. We wilden de aanbieders vinden die binnen een vast budget met de beste oplossingen kwamen. Daarbij konden ze met het verhogen 
van de circulariteit extra punten verdienen. Die sfeer is doorgezet tijdens de uitvoering. Vanuit onze hoge ambities zijn de uitvoerende partijen steeds blijven zoeken naar hoe ze nog duurzamere en groenere oplossingen konden bedenken. Dus niet binnen het contract de kantjes er vanaf lopen, maar steeds zoeken naar wat je daarin maximaal kunt bijdragen. Ook om jezelf op dit gebied te kunnen ontwikkelen. Op die manier worden 1 + 1 echt 3.’

Blije gebruikers

‘Het gebouw is aan het begin van het lopend schooljaar, in september 2021, in gebruik genomen. Het is binnen budget en op tijd opgeleverd. Bij de eerste kennismaking waren de medewerkers en studenten meteen zeer enthousiast. Ik heb genoten van de blije gezichten toen we eindelijk echt naar binnen mochten. Daarna ontstaat natuurlijk wel kritiek op zaken die minder goed lopen, maar die lossen we nu op. Al met al kan ik niks bedenken wat we de volgende keer anders zouden doen. Zonder HEVO als externe procesbegeleider was dit ook nooit gelukt. Daarvoor zijn de risico’s bij zo’n bijzonder en innovatief project ook te groot. Door de inbreng van HEVO hebben we als opdrachtgever altijd het vertrouwen behouden en dat is cruciaal voor het succes. Ik wil maar zeggen dat we het een volgende keer precies zo zullen doen als nu.

Relatiemagazine

Dit artikel is opgenomen in ons relatiemagazine 360°, najaar 2021.

Verder lezen

---