Bouwen op de sterke gemeenschapszin van de tuinstad

30 juni 2025

In Nijmegen-Oost worden prettig wonen en zorg voor elkaar op een bijzondere manier gecombineerd. De bewoners van deze groene, rustige wijk zijn erg gesteld op hun buurt en willen er graag blijven wonen, ook als ze zorg nodig hebben. Daarom nam woningcorporatie Woonwaarts het initiatief om op de locatie van de oude huishoudschool Maria Regina een nieuw woonconcept te ontwikkelen, speciaal voor mensen met een intensieve zorgvraag. Deze prachtige nieuwbouw is in april 2025 afgerond, zodat bewoners van de wijk ook in de toekomst kunnen genieten van hun vertrouwde omgeving.

Innovatief woonconcept

Woningcorporatie Woonwaarts wilde een woonconcept ontwikkelen dat geschikt is voor mensen met een intensieve zorg- en ondersteuningsvraag. Als alternatief is het ook geschikt voor een breed aantal andere doelgroepen. Geen traditioneel verpleeghuis dus. In de visie van Woonwaarts kunnen (toekomstige) bewoners gewoon zelf hun woning huren en geeft een zorgorganisatie als samenwerkingspartner invulling aan het zorg- en dienstenaanbod. Woonwaarts vond in zorgorganisatie OBG de partner die op basis van deze visie de samenwerking wilde aangaan. Beide partijen hadden geen ervaring met de ontwikkeling van een dergelijk concept. Daarom werd een prijsvraag uitgeschreven om een architect te selecteren die hen hierin kon meenemen op basis van visie en ervaring en ook een inhoudelijke brug kon slaan tussen woningcorporatie en zorgorganisatie. Bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van een VPT-arrangement op basis van een contractuele en financiële scheiding van wonen en zorg. De studio van HevoFame won de prijsvraag en ging met Woonwaarts, OBG en de gemeente Nijmegen aan de slag.

Tuinstad 

De locatie, een voormalige huishoudschool die later het Montessori College werd, ligt in een wijk die ontwikkeld is op basis van het zogenoemde tuinstadprincipe. Dit principe introduceerde de voordelen van het ‘buiten’ wonen, met bijbehorende architectuur en ruimtelijke opzet, in de volkswoningbouw. Tuinsteden werden ook ontwikkeld om grotendeels zelfverzorgend te zijn, met scholen, kerken, winkels en andere voorzieningen. Een toevoeging van wonen met zorg sluit naadloos aan bij deze visie. Een stedenbouwkundige en architectonische inpassing van deze nieuwe functie vraagt om een zorgvuldige aanpak, die ook in de gemeente Nijmegen is getoetst op een hoog welstandsniveau.

Het stedenbouwkundig plan was 'direct raak'.

Een nieuw woongebouw

Het stedenbouwkundig plan was ‘direct raak’. De massa is ontworpen met een knipoog naar de oude school en voegt zich goed in de wijk met een rustig ritme, mede dankzij een horizontaal overkragende dakrand. Binnen dit volume zijn 36 tweekamerappartementen gerealiseerd, verdeeld over vier woonbuurtjes met eigen ontmoetingsruimten op basis van een beproefd woonconcept van HevoFame voor mensen met een intensieve zorgvraag en op basis van het scheiden van wonen en zorg. HevoFame begeleidde de samenwerkings- en huurafspraken tussen OBG en Woonwaarts.

De architectuur vertaalt op een eigentijdse manier de historische waarden van de tuinstad. Rustig en vriendelijk, met cachet in het metselwerk en subtiel verspringende volumes. De kritische welstand was een waardevolle partner in het ontwerpproces. Met een goed oog voor detail zijn keuzes gemaakt in de kleur van het metselwerk, hoekdetails, kozijnoplossingen, vormgeving van balkons etc. Uiteindelijk is gekozen voor een subtiele steenkleur, verschillende metselverbanden in combinatie met een rustig ritme in de posities van de kozijnen. Het project laat zien dat het mogelijk is om binnen de haalbaarheidscriteria van de woningcorporatie een sterk functioneel concept en een zorgvuldig gedetailleerd ontwerp te maken.

Proces met de buurt

Niet alleen de gemeente, maar ook de buurtbewoners hebben actief meegedacht over de invulling van het plan. Voor een actief participatietraject met de buurt is gestart met de inbreng van een eerste conceptplan. Sommige participanten spraken op eigen titel, anderen vanuit een collectief belang. Bewoners hechtten vooral veel waarde aan het behoud van de ecologische zone aan de westzijde van het gebouw. Tijdens het proces spraken ze ook over gebouwdetails; zo is de gekozen kozijnkleur een idee van de bewoners. Ook is er intensief samengewerkt met de initiatiefgroep voor Collectief Particulier Opdrachtgeverschap, die op de naastgelegen kavel woningen ontwikkelt. De tuinen zijn ontworpen door een gezamenlijk gekozen landschapsarchitect en het collectief toonde zich als een enthousiaste en betrokken buur die openstond voor contact.

Met de buurt is ook nadrukkelijk gesproken over de waarde van het project voor de gemeenschap van Nijmegen-Oost. ‘We willen dat mensen gewoon onderdeel van de gemeenschap kunnen blijven als ze een zorgvraag hebben. We zijn elkaars buren. Wat kunnen we voor elkaar betekenen? Dat was de vraag die we elkaar moesten blijven stellen’, aldus OBG. Op basis van dit actieve participatietraject is een project ontstaan waar mensen met een intensieve zorgvraag zelfstandig kunnen wonen en zorg kunnen krijgen in hun eigen woning. De eerste bewoners gaan hier vanaf het tweede kwartaal van 2025 wonen.

We zijn elkaars buren, wat kunnen we voor elkaar betekenen?

Relatiemagazine

Dit artikel is opgenomen in ons relatiemagazine 360°, voorjaar 2025.

Ook interessant

---