Dit gebouw weerspiegelt de organisatie die we willen zijn

11 oktober 2024

Baanbrekers is de gecombineerde uitvoeringsorganisatie voor sociale zaken en sociale werkgelegenheid van de gemeenten Heusden, Loon op Zand en Waalwijk. Sinds een fusie in 2013 voert de organisatie haar taken uit, verspreid over vier verschillende gebouwen die inmiddels sterk verouderd zijn. Om aan de hedendaagse eisen van kantoorhuisvesting en medewerkerswelzijn te voldoen, besloot Baanbrekers al haar bedrijfsonderdelen onder te brengen in één nieuw te bouwen vestiging. Deze wordt in 2025 opgeleverd.

“Het nieuwe pand is niet alleen duurzaam en toekomstbestendig, het gaat ons ook helpen een gemeenschappelijke bedrijfscultuur te realiseren”, vertelt Ad van Oudheusden, directeur van Baanbrekers. “Het gebouw weerspiegelt de organisatie die we willen zijn: transparant en vriendelijk, sober en doelmatig, duurzaam en toekomstbestendig.” Projectmanagers Joris van den Berg en Mark Peters begeleiden het ontwerp- en bouwproces vanuit HEVO. Samen met Ad van Oudheusden maken zij de balans op.

Het lijkt zo kortgeleden, en eigenlijk is dat ook zo. In oktober 2021 besloot het bestuur van Baanbrekers, na zorgvuldige afweging van andere opties, tot nieuwbouw. Sinds die tijd is er veel gebeurd. “Héél veel”, benadrukt Ad. “HEVO werd in de arm genomen om de aanbesteding, het contractmanagement en vervolgens het bouwproces en de kwaliteitsbewaking te begeleiden. Bouwen is immers niet onze corebusiness. Er komt een hoop technische en procesmatige kennis bij kijken waar wij vanuit Baanbrekers geen ervaring mee hebben. Maar intussen kan ik volmondig zeggen, dat ook het realiseren van een nieuwbouwvestiging écht mensenwerk is!” 

Mensenwerk

Daarmee wil Ad vooral uitleggen hoe belangrijk het is om de ‘klik’ te voelen met alle betrokkenen. In de eerste plaats met HEVO, als dagelijkse projectpartner. Maar vervolgens ook met andere partijen, zoals de architect (Architectencombinatie TarraKade) en de hoofdaannemer (Dura Vermeer) die na de aanbesteding van de opdracht werden geselecteerd. “De deskundigheid van alle betrokken partijen en personen is iets waar je wel van uit mag gaan”, legt Ad uit. “Maar vervolgens moet je het samen doen als team. Oók als het moeilijk wordt, als je onverwachte tegenvallers moet oplossen. Of als je ontdekt dat je bepaalde beslissingen achteraf toch moet herzien. Op de moeilijke momenten kom je elkaar niet alleen als deskundige, maar ook als mens tegen.”

Joris van den Berg was nauw betrokken bij vooral de eerste fase van het nieuwbouwtraject van Baanbrekers. Hij heeft een huisvestingsstudie met verschillende scenario’s uitgevoerd, de aanbesteding van architect en aannemer begeleid en was betrokken bij het ontwerptraject. Hij sluit zich aan bij de woorden van Ad: “Bij de door ons voorgestelde aanpak was het bestek nog niet tot in alle details uitgewerkt. Dat biedt veel flexibiliteit om zaken later in het proces nog te kunnen optimaliseren. Maar het vraagt ook het nodige aanpassingsvermogen van zowel de architect, de aannemer als de opdrachtgever!”

Gezamenlijke verantwoordelijkheid

Vanaf het moment dat de bouw daadwerkelijk startte, kwam Mark Peters in het project en werd hij de eerste contactpersoon voor Baanbrekers. Vanuit zijn expertise met het begeleiden van en toezicht houden op bouwwerkzaamheden, was hij ook degene die de ‘verzoeken tot wijziging’ in goede banen moest leiden. “En dat kon best tot discussie leiden”, merkt hij glimlachend op. “Soms ging het om zaken waar we met zijn allen een andere oplossing voor wilden verzinnen. Soms ook ging het om nieuwe wensen of inzichten vanuit de opdrachtgever.” 

Het bespreken van deze verzoeken tot wijzigingen markeerde een intensieve fase in het traject, vindt ook Ad. “Maar we zijn heel erg blij hoe Mark vanuit HEVO dit proces heeft begeleid. Hij was degene die ervoor zorgde dat we de kosten voor meerwerk in de meeste gevallen konden terugverdienen door optimalisaties op andere plekken in het ontwerp en het bouwproces. De architect en aannemer hebben hierbij ook echt hun verantwoordelijkheid genomen en geholpen. Dit was het moment dat ik echt het gevoel kreeg dat we dit samen aan het doen zijn.”

Naar een gemeenschappelijke bedrijfscultuur 

Nieuwbouw realiseren voor een sociaal ontwikkelbedrijf zoals Baanbrekers is geen eenvoudige opgave. Baanbrekers voert de Participatiewet uit voor drie gemeenten en heeft kantoormedewerkers in dienst die inwoners begeleiden naar passend werk, contacten met werkgevers onderhouden en uitkeringsaanvragen van inwoners beoordelen en verstrekken. Maar Baanbrekers is zelf ook werkgever voor mensen met een indicatie voor sociaal werk. Zo is er een kringloopwinkel, een grote productieafdeling voor assemblagewerkzaamheden, en is er een grote groep mensen die dagelijks werkzaam is in schoonmaak, groen of toezicht. “We hebben in onze organisatie dus altijd te maken met zeer verschillende soorten werknemers en werkzaamheden”, aldus Ad. 

“En die verschillen mogen er zijn”, voegt hij eraan toe. “Dat is helemaal niet erg. Maar in de huidige situatie worden de verschillen versterkt doordat onze mensen in verschillende gebouwen werken en elkaar niet dagelijks tegenkomen.” In de nieuwe situatie gaan álle medewerkers aan het werk in hetzelfde gebouw. En doordat er in het ontwerp van het gebouw veel ruimte is voor licht en glas, en doordat er - van oost naar west - door het gebouw een brede corridor loopt, zullen medewerkers elkaar dagelijks gaan zien, en ontmoeten. En dat is volgens Ad een eerste vereiste om tot een gemeenschappelijke bedrijfscultuur te komen.

Transparant, klantvriendelijk, sober, doelmatig

Het open karakter van het gebouw past ook bij de transparantie die Baanbrekers als organisatie wil uitstralen naar de inwoners van de drie gemeenten en de organisaties waar Baanbrekers mee samenwerkt. Ad: “Vanuit het rijksbeleid hebben wij een lange periode gehad waarbij we zeer streng moesten zijn bij het toekennen van uitkeringen en het verlenen van diensten. De laatste jaren mogen we meer vanuit vertrouwen onze cliënten helpen. En dat betekent dat wij de mens ook centraal willen stellen, het gevoel willen geven dat men welkom is, en dat wij zichtbaar en behulpzaam willen zijn. Daar draagt het nieuwe gebouw zeker aan bij.” 

Tegelijkertijd is duidelijk dat Baanbrekers in een sector opereert waarin de budgetten altijd beperkt zijn. “We móeten sober en doelmatig werken”, zegt Ad. “Het kan niet zo zijn dat wij ineens een extravagant of buitensporig duur gebouw neerzetten. Daarom is het pand sober en modulair opgebouwd. Alles wat ook maar een beetje ‘extra’ is, hebben we op andere plekken weer moeten besparen. Een voorbeeld: op initiatief van de architect hebben wij uiteindelijk gekozen voor een hybride houtconstructie, die heel veel warmte uitstraalt. Maar de meerkosten hiervoor hebben we samen gevonden door op andere elementen weer te bezuinigen.”

Inspraak medewerkers

Bij de totstandkoming van de eerste ontwerpen zijn onder begeleiding van HEVO verschillende groepen medewerkers geraadpleegd en betrokken. Joris: “We organiseerden een soort van ‘snelkookpansessies’ waarbij wij met medewerkers in gesprek gingen over hun specifieke wensen en eisen. Bijvoorbeeld voor de opslag- en magazijnfuncties. Maar ook over de inrichting van de kantoorplekken, onder andere met het oog op de wens om hybride te kunnen werken en meer flexwerkplekken te hebben.”

“De rol van HEVO in deze fase was bijzonder waardevol en nuttig”, vindt Ad. “Als je aan medewerkers vraagt wat ze nodig hebben, dan is de kans groot dat men vooral hetzelfde wil wat men nu heeft. Dankzij de benadering van HEVO werden ze echter ook uitgedaagd om nog eens na te denken over hun eigen werkprocessen. Hoe en waar kunnen processen efficiënter worden georganiseerd of plekken prettiger worden ingericht? Deze stap vond ik echt van grote meerwaarde, als ik er zo op terugkijk.”

Duurzaam en toekomstbestendig

Nog enkele maanden en dan kunnen - in de loop van 2025 - de ‘Baanbrekers’ hun nieuwe pand gaan betrekken. Zij zullen dan werken vanuit een energieneutraal gebouw dat duurzaam en comfortabel is. Een gebouw dat bovendien een veel hogere efficiëntiefactor en een compactere indeling heeft. 

Door het gebruik van een dragende gridstructuur met kolommen in plaats van dragende wanden heeft het gebouw een hoge indelingsflexibiliteit. Ruimten kunnen anders worden ingedeeld zonder dat ingrijpende verbouwingen nodig zijn. “Die flexibiliteit zorgt ervoor dat het gebouw toekomstbestendig is”, concludeert Ad. “Niet alleen voor onszelf, voor het geval dat wij onze bedrijfsvoering of organisatie moeten aanpassen aan de markt of aan maatschappelijke ontwikkelingen. Maar ook voor een eventuele toekomst ná Baanbrekers. Zelfs als onze organisatie over 30 jaar niet meer zou bestaan, wat ik me overigens niet kan voorstellen, dan staat er nog steeds een gebouw dat mee kan bewegen met de tijd. Daarvan ben ik overtuigd!”

Ook interessant

---