Schoolvoorbeeld hoe een gebouw een impuls geeft aan het onderwijs
Nieuwbouw Kindcentrum De Parel in Roosendaal
15 september 2025
“Het klopt helemaal. Ik krijg er gewoon kippenvel van.” Wouter Houët is bijzonder blij hoe de nieuwbouw van Kindcentrum De Parel in Roosendaal heeft uitgepakt. “Als je ziet hoe de leerlingen en het team dit gebouw gebruiken, is dat een bevestiging hoe krachtig en doordacht het huisvestingsconcept in de praktijk functioneert.” Voor de senior adviseur onderwijs is de gloednieuwe school daarmee een schoolvoorbeeld hoe een gebouw innovatief onderwijs faciliteert en stimuleert.
De nieuwbouw, die in mei 2025 in gebruik genomen werd, is het resultaat van het bijzondere ontwikkelproces Mijn School. Het startpunt was om voor twee basisscholen en een kinderopvang een nieuw gebouw te realiseren waarin iedere organisatie haar eigen ruimten en werkwijze zou hebben. Hoe komt het dan dat er nu een gebouw staat met vijf open vloeren waarin de drie teams intensief samenwerken?
Download magazine MijnSchoolHet antwoord is simpel: de teams van basisschool De Saffier en basisschool De Cortendijck ontdekten tijdens het tweejarig bouwproces dat ze heel veel gemeen hadden. Ondanks de verschillen bij de start van het bouwproces kwamen ze tot een gemeenschappelijke visie op eigentijds onderwijs. Ze gingen al vroeg in het proces samen aan de slag om ‘hun’ nieuwe school te bouwen. “Dat gebeurde heel organisch”, vertellen Joyce Hartman en Ad Paantjens, die gezamenlijk de directie vormden van beide basisscholen. “HEVO heeft ons tijdens het bouwproces begeleid en wist ons team uit te dagen om na te denken over wat we nou écht wilden bereiken met het nieuwe schoolgebouw.
Onze huisvestingsconcepten helpen om weloverwogen keuzes te maken. Soms verrassend anders dan vooraf verwacht. Wouter Houët
Het ontwikkelproces van Mijn School zorgde dat we heel gestructureerd de vertaalslag van onderwijsvisie naar een passend gebouw konden maken. Daardoor kwamen beide teams tot een breed gedragen en gemeenschappelijke visie op eigentijds onderwijs. HEVO heeft ons geholpen om te beseffen dat nieuwbouw dé kans is om die visie in de praktijk te brengen. HEVO stelde de juiste vragen op het juiste moment én droeg concepten aan die pasten bij onze uitgangspunten, waardoor we gezamenlijk keuzes konden maken die breed gedragen werden.”
Dat bouwproces startte met een haalbaarheidsonderzoek door HEVO. Beide schoolgebouwen waren na bijna 50 jaar sterk verouderd. Duurzame nieuwbouw zou het mogelijk maken om prettiger te leren en te werken én om de exploitatiekosten te verlagen, Nadat het besluit voor nieuwbouw genomen was, ging men aan de slag met een Programma van Eisen.
Startpunt was de wens van beide teams om hun eigen school en identiteit te behouden in de nieuwbouw. “Dat betekende dat we aanvankelijk uitgingen van gescheiden leslokalen, twee teamkamers en een aantal gedeelde ruimten voor beide scholen”, legt Joyce uit. “Het Programma van Eisen kun je beschouwen als de vertaling van de onderwijsvisie in een gebouw”, legt Wouter uit. “Een doordacht schoolgebouw faciliteert en stimuleert deze onderwijsvisie. Om dat goed te doen, moet je eerst heel helder hebben wat de onderwijsvisie is en wat er nodig is om die in de praktijk tot uitvoering te brengen.”
Download magazine MijnSchoolSchuifjes
Om duidelijk te krijgen wat De Saffier en De Cortendijck voor visie hadden en hoe hun ideale schoolgebouw eruit moest zien, organiseerde HEVO samen met Joyce en Ad een aantal werksessies. “Daaraan deden teamleden van alle niveaus mee. Uit deze sessies bleek als snel dat er naast verschillen ook heel veel overkoepelende wensen en verlangens waren”, legt Joyce uit. Ad vult aan: “Het startpunt was voor beide scholen anders, onder meer door de grootte van de scholen en de inrichting van het onderwijs. Maar al snel werd duidelijk dat er een gemeenschappelijk einddoel en ideaal was.” Dat opende de deur voor een visie, een intensievere samenwerking en een heel ander schoolgebouw. Tijdens de eerste bijeenkomst zagen veel teamleden een open schoolgebouw niet zitten en kwam ook de angst voor een fusie naar voren. Door de werksessies met ‘schuifjes’ kantelde dit. “Schuifjes betekent eigenlijk dat we tijdens werksessies deelnemers uitdagen om een stukje op te schuiven naar hun visie of idee”, licht Wouter toe. “Zo verkenden we of je groepsdoorbrekend of klassikaal wilt werken en hoe je in de praktijk wilt differentiëren, maar ook of twee teamkamers wel zo wenselijk was. Belangrijk is dat je duidelijk kunt maken dat elke keuze consequenties heeft voor het ontwerp en het budget. Nieuwbouw betekent namelijk altijd scherpe keuzes maken. Die keuzes kun je alleen goed maken als je je mensen de ruimte en tijd geeft om over die schuifjes en de consequenties na te denken en hen door middel van bewezen concepten laat zien hoe dat in de praktijk dan vorm moet krijgen.”
Eyeopener
De praktijk was een belangrijke leidraad bij de totstandkoming van het Programma van Eisen. Een duidelijk kantelpunt in deze bouwfase was de inspiratiedag die HEVO organiseerde. Wouter: “Alle medewerkers van De Saffier en De Cortendijck bezochten een aantal recent opgeleverde schoolgebouwen die de onderwijsvisie optimaal faciliteren. Zo kregen ze een beeld wat er allemaal kan en hoe een huisvestingsconcept in de praktijk werkt.” Het was met recht een inspirerende dag, want de bezoeken veranderden de visie op de nieuwbouw.
Kort samengevat: er werd gekozen voor een onderwijs- en huisvestingsconcept zonder afgesloten klaslokalen en teamkamers. Op vijf open vloeren krijgen leerlingen van beide scholen groepsdoorbrekend onderwijs. “Het allerbelangrijkste en vooral het allermooiste is dat de teams deze keuze zelf vol overtuiging hebben gemaakt”, vinden Joyce en Ad. Deze breed gedragen keuze had flinke consequenties voor het Programma van Eisen en het ontwerp. De kennis, kunde en ervaring van HEVO kwamen daarbij goed van pas. “Een open leeromgeving betekent dat een aantal bouwkundige zaken heel goed doordacht moeten worden, zoals de akoestiek en de routing in een gebouw”, aldus Wouter. “Maar ook in onderwijskundig opzicht moet je goed nadenken over onder andere voldoende rustige werkplekken.”
Trechter
De rol van HEVO was onder meer om steeds duidelijk te maken welke keuzes er wanneer gemaakt moesten worden en wat de consequenties daarvan waren. De gestructureerde aanpak van HEVO schiep duidelijkheid en ruimte om onder meer tijdens workshops weloverwogen keuzes te maken.
“Dat was een soort trechter, waarbij je van grof naar fijn gaat”, stelt Joyce. “De grote keuzes maak je eerst en die vormen de kaders voor de meer gedetailleerde keuzes, zoals de inrichting. HEVO hielp ons om te focussen op de beslissingen die we op dat moment in het proces moesten nemen.” “Essentieel was dat er voldoende tijd was om die keuzes te doordenken”, vertelt Ad.
“Door voldoende tijd te nemen voor het Programma van Eisen en de ontwerpfase konden we later in het bouwproces vaart maken. Door meer tijd te nemen voor deze fasen groeiden beide teams heel organisch naar elkaar toe en konden ze gezamenlijk inhoudelijke keuzes maken. Dat was een vliegwiel voor de samensmelting van beide scholen in één gebouw, maar vooral in één onderwijsvisie. De teamleden hebben ervaren dat ze letterlijk en figuurlijk samen aan een nieuwe school werkten. Dat gaf energie, ook al was het een intensief traject.”
Terugkijkend overheerst vooral trots: “We zijn enorm trots op het team dat het aandurfde om de vertrouwde manier van werken los te laten om zo kinderen de beste ontwikkelingskansen te geven. En we zien nu al in de praktijk dat het ook echt werkt.” En dat kippenvel van Wouter? “Dat komt omdat we binnen tijd en budget een school hebben gebouwd die zoveel meer is dan een stapel stenen. Het is een plek waar elk kind zich kan ontwikkelen op de manier die bij hem of haar past.”
Duurzaamheidsrapport
Het gebouw behaalt een indrukwekkende gemiddelde GPR-score van 8,2.
Fotografie: Mike van Schoonderwalt
Ook interessant
