Wie zwijgt stemt meestal niet toe
Relatiemagazine 360°, najaar 2023, rubriek 'Vanuit het nulpunt', aan het woord: Jitske Kramer.
31 januari 2023
Samenwerken is met sommige personen makkelijker dan met andere. Het gaat eigenlijk vooral lekker met mensen die een beetje op je lijken. In stijl, in achtergrond. Met mensen die dezelfde taal spreken en meteen begrijpen wat je bedoelt. Natuurlijk weet je wel dat diversiteit in perspectieven beter is voor de creativiteit, maar het is ook veel gedoe. Als je heel eerlijk bent is diversiteit vooral leuk als het een variatie op jezelf is. Als jij naar links wilt en de ander wil huppelend naar links is dat innovatief. Als jij naar links wilt en de ander naar rechts is dat vooral bloed irritant.
Diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie. Het lijken modewoorden. Thema’s die je aanpakt als je sociaal betrokken bent, of als je tijd en budget hebt voor een extra inspiratiesessie met een hapje en een drankje. Maar als je er iets langer bij stilstaat, zie je dat deze thema’s de kern van cultuurvorming, en dus ook leidinggeven en samenwerken zijn. De kans dat iedereen hetzelfde denkt en dezelfde belangen en wensen heeft is namelijk nul. De kunst in elk samenwerkingsverband is om goed met verschillen tussen mensen om te gaan. Lukt dit niet? Dan voelt de samenwerking stroperig, ontstaan er smeulende veenbrandjes of ontaardt het geheel in een explosieve bende.
Diversiteit daagt je uit om je eigen routines ter discussie te stellen. Verschillen halen je uit je routine, uit je comfortzone. Er wordt gemorreld aan de bestaande ordening in ranking en waarheden. Het is zaak hier met elkaar goed mee om te leren gaan. Startpunt zou moeten zijn dat je zeker weet dat er in elk overleg mensen zullen zijn met een andere mening. Vaak is de groepsnorm ‘wie zwijgt stemt toe’, maar meestal is juist die stilte gevuld met allerlei emoties, overtuigingen en oordelen. Maak het daarom veilig voor verschillen door twee hele eenvoudige zinnetjes met grote regelmaat uit te spreken. Namelijk: wie heeft er nog een ander idee? En: wie herkent dat? Je zult zien dat er vele verschillende ideeën zijn. De grootste uitdaging is om ook actief nieuwsgierig te luisteren naar die meningen die haaks staan op die van jou. Wat dat oplevert? Betere kwaliteit van beslissingen, meer respect en onderlinge verbinding.
Jitske Kramer is antropoloog, internationaal spreker, bestsellerauteur en oprichter van Human Dimensions. Van haar boeken De Corporate Tribe, Building Tribes, Deep Democracy, Jam Cultures en Werk heeft het gebouw verlaten zijn meer dan 150.000 exemplaren verkocht. Haar boeken zijn vertaald in het Engels, Duits en Russisch. Op 1 april 2024 verschijnt haar nieuwe boek Tricky Tijden - laat je niet gek maken.
Relatiemagazine
Dit artikel is opgenomen in ons relatiemagazine 360°, najaar 2023.
