Nieuwbouwplan geeft vorm aan uniek onderwijsconcept
Vrije school Zilverlinde in Roosendaal
1 juli 2025
Basisschool Zilverlinde is een vrije school voor basisonderwijs in Roosendaal.In afwachting van de realisatie van een nieuw schoolgebouw, zijn de 91 leerlingen ondergebracht in tijdelijke huisvesting. Advies- en bouwmanagementbureau HEVO werd benaderd om de unieke onderwijsvisie te vertalen naar een even bijzonder ontwerp, dat bovendien voldoet aan de hoogste duurzaamheidseisen. "De ambities zijn hoog", vertelt Lizet Geertsma, projectmanager bij HEVO, "maar de vastberadenheid van alle betrokkenen om deze ambities waar te maken is nog groter!"
Het is gelukt om een duurzaam bouwplan voor de school met meerwaarde voor de buurt te ontwikkelen.
Handen, hoofd en hart
Het onderwijsconcept is in grote mate gebaseerd op de overtuiging dat kinderen leren door te doen, te denken en te voelen. "Er ligt veel nadruk op creativiteit en de combinatie van handen, hoofd en hart", legt Lizet uit. "Deze visie moet dan ook volop worden ondersteund in het ontwerp van het nieuwe gebouw."
In de ontwerpplannen vertaalt deze zienswijze zich in het realiseren van een handvaardigheidlokaal, speelhoeken, maar ook bijvoorbeeld een moestuin. Plekken waar de kinderen praktisch bezig kunnen zijn met hun handen. Om de leerlingen geconcentreerd, met het hoofd, te laten werken, laten de leslokalen veel daglicht toe en heerst er een optimale en rustige akoestiek. Op de gang zijn extra ruimten gerealiseerd waar kinderen eventueel apart kunnen leren. De hartcomponent komt voor een groot deel tot zijn recht in de vorm van het gebouw. Er zijn geen doodlopende gangen, geen vierkante ruimten, maar wel veel organische vormen. Er wordt veelvuldig gebruik gemaakt van hout en natuurlijke materialen waardoor een warme sfeer ontstaat. De ruimten binnen en buiten staan sterk met elkaar in verbinding.
Niet-standaard ontwerp
Anders dan in het reguliere onderwijs, is een vrije school voor het basisonderwijs niet georganiseerd in groepen 1 tot en met 8, maar is de indeling gebaseerd op twee kleuterklassen en vier klassen (groepen 1/2, 3/4, 4, 5/6). Daarnaast moet er ook een centrale zaal komen voor toneelvoorstellingen, jaaractiviteiten en evenementen. “Kortom, een schoolontwerp met best wat niet-standaard wensen en eisen”, geeft Lizet lachend toe.
“In sommige gevallen kan het goed zijn om met een standaardconcept te werken dat makkelijk bij verschillende opdrachtgevers herhaald kan worden”, vervolgt Lizet. “Maar een vrije school is daar doorgaans minder enthousiast over. Ook de gemeente heeft belang bij een mooi gebouw op haar grondgebied, en streeft naar tevreden leerlingen, ouders en schoolorganisaties die zich verbonden voelen met hun huisvesting."
"Bij het ontwerp van basisschool Zilverlinde lukt dat in ieder geval goed", vertelt Lizet enthousiast. Ze wijst op de meerhoekige vormen van de lokalen op de ontwerptekeningen. "Overal zie je schuine hoeken en verspringende muurvlakken. Dus ja, niets is hier standaard, zeg maar!"
Organische vormen, maar wel circulair
De organische vormgeving past volledig bij de wensen van de vrije school. Maar staat een dergelijk ontwerp het circulaire hergebruik van bouwmaterialen niet in de weg? “Het is leuk dat de klaslokalen niet rechthoekig zijn, en voor de vrije school is het zelfs van wezenlijk belang”, antwoordt Lizet. “Maar vanuit de circulaire ambities willen we wel dat de bouwmaterialen ooit hergebruikt kunnen worden. Dus zal in dit gebouw nog steeds bijna alles met materialen in standaardformaten worden opgebouwd. Wel is het zo dat er de nodige hoek- en passtukken gemaakt worden om de alternatieve, organische vormen te realiseren.”
Dit betekent meerwerk. Maar juist daarom zijn alle plannen vanaf het begin grondig doorgerekend. Lizet: “Want hoe mooi we alle ontwerpwensen ook vinden, we zijn uiteindelijk ook gewoon een huisvestingsadviseur die ervoor moet zorgen dat alles realistisch en binnen het budget kan worden gerealiseerd. Daarnaast helpen wij de school om ervoor te zorgen dat de plannen aansluiten bij de circulaire en duurzaamheidsambities van de gemeente zoals die in het Integraal Huisvestingsplan (IHP) zijn opgenomen.”
Planning, participatie en toekomst
De planning is nu dat rond de komende jaarwisseling de aanbesteding wordt georganiseerd om de aannemers te selecteren. Vervolgens is er een jaar uitgetrokken om de bouw te realiseren. “Dat is een realistische planning”, geeft Lizet aan. “Maar er staat nog niets vast. De buurtbewoners worden nog betrokken, onder andere in een participatietraject dat de gemeente wil organiseren. Daarbij kunnen zij hun mening geven over zaken zoals de verkeersafwikkeling rondom het gebouw en de inrichting van het terrein.”
Als de plannen definitief doorgaan, zal de school worden gebouwd voor 150 leerlingen. Dit aantal is gebaseerd op de wens van de gemeente om een toekomstbestendige achtklassenschool te realiseren. Bovendien biedt dit ruimte voor een groei van het aantal leerlingen bij de vrije school. Een nieuwe onderwijsomgeving, afgestemd op het ontwerp van het gebouw, vergroot immers de aantrekkelijkheid van een school, zo blijkt uit de praktijk.
Samenwerking met gemotiveerde partners
“Het zal dus nog heel even duren”, sluit Lizet af. “Maar we verwachten dat er eind 2026, begin 2027 een mooie school staat die het resultaat is van een geweldige samenwerking met zeer gemotiveerde partners. De gemeente staat achter alle circulaire en duurzaamheidsambities in het ontwerp. De samenwerking met onderwijsstichting Pallas en het schoolbestuur is soepel en prettig. En bij de architect, Schaap en Sturm, werken bijna allemaal mensen met een vrijeschoolachtergrond. Zij begrijpen daardoor heel goed wat de schoolgebruikers zoeken en zorgen bovendien nog voor een stukje extra motivatie en wilskracht om dit ambitieuze ontwerp te laten slagen.”
Dit artikel is gepubliceerd in Schooldomein, juli 2025.
