Onderwijs voor de toekomst in een rijksmonument gecombineerd met nieuwbouw

Het Vrijzinnig-Christelijk Lyceum (VCL) is een zelfstandige school voor havo, atheneum en gymnasium met circa 800 leerlingen. Het oude schoolgebouw bestond uit bouwdelen uit verschillende bouwjaren met een oppervlak van ongeveer 8.000 m². Het oudste deel, een villa uit 1903, is een rijksmonument en zal behouden blijven. De nieuwere bouwdelen, uit de jaren dertig, zestig en tachtig, zijn vervangen door nieuwbouw.

De school wilde graag dat de relatie met de rijke schooltraditie zichtbaar en voelbaar zou blijven. Daarom zijn in het ontwerp karakteristieke functies en elementen behouden, zoals de monumentale villa, aula met toneel, een uniek wandreliëf van Escher en glas-in-loodramen. Bovendien komt de nieuwbouw op de bestaande locatie in het duingebied, waarbij er een hoogteverschil van maar liefst drie meter is. Deze situatie illustreert de complexiteit die nieuwbouw en renovatie in ontwerp én realisatie binnen strakke financiële kaders met zich mee kan brengen. Juist daarom koos VCL voor Risicodragend Projectmanagement (RPM). ‘Dat was voor ons een evidente keuze’, vertelt rector Mathieu Arnouts.

‘We houden alles optimaal onder controle en hebben tegelijkertijd alle zeggenschap over ontwerp en uitvoering. Dat willen we graag, want je krijgt maar één keer in de 30, 40 jaar de gelegenheid om nieuw te bouwen. De grote winst is dat het nieuwe gebouw beter in de wijk past. Het is transparanter en sluit beter aan bij de omgeving. HEVO was ook nauw betrokken bij de architectenselectie. Wat weer voortvloeide uit de haalbaarheidsstudie die zij naar volle tevredenheid voor ons heeft uitgevoerd. Een belangrijke meerwaarde van HEVO is dat ze complexe materie in begrijpelijke taal omzet en praktische oplossingen aandraagt. Zo voorkomen we vertragingen en weten we zeker dat we volgend schooljaar in onze nieuwbouw starten.'

Vormgeving

Door gebruik te maken van het huidige hoogteverschil in het terrein kan een deel van het programma, zoals de gymzalen, (deels) ondergronds geplaatst worden en toch goed aangesloten blijven bij de rest van de school.
Positieve consequentie van de uitbreiding van de school is dat het oude gebouw een gevoel van kleinschaligheid en menselijke maat heeft. De hoofdvorm van het gebouw is een stervormig volume van maximaal drie verdiepingen. De villa vormt één van de poten van de ster en de nieuwbouw beslaat twee ‘vleugels’. In het midden ligt het centrale hart van de school met de entree(s). De nieuwbouw van het VCL voegt zich in deze omgeving, op een eigentijdse manier.
Waar de nieuwbouw robuust op de grond staat is de loopbrug, de verbinding tussen villa en nieuwbouw, de verbinding tussen oud en nieuw.
Op de oude kopgevel zat een kunstwerk van Escher. Het beeldmerk van het VCL. In de nieuwbouw komt het kunstwerk op nagenoeg dezelfde plek weer terug.

Het gebouw zal volgens planning eind 2018 in gebruik worden genomen.