11 december 2025

Kunnen onderwijsgebouwen de klimaatdoelen van 2050 halen?

Het streven van de Rijksoverheid is dat alle utiliteitsgebouwen in 2050 volledig energiezuinig en fossielvrij zijn. Dat betekent dat ook de mbo's, hogescholen en universiteiten de komende jaren de reeds ingezette lijn in verduurzaming van hun vastgoed zullen doorzetten. De uitdaging ligt in het vertalen van deze landelijke ambitie naar de praktijk. Welk tempo en welke maatregelen zijn er nodig? En wat is het effect op de CO₂-uitstoot? HEVO heeft dit inzichtelijk gemaakt met een herijking van de sectorale routekaarten. We zetten de belangrijkste feiten en cijfers op een rij.

Nederlandse klimaatdoelen

Het landelijke streefdoel is om in 2050 klimaatneutraal te zijn, met 95% lagere uitstoot van broeikasgassen ten opzichte van 1990. Om deze doelen te halen scherpte de Rijksoverheid in 2022 het tussendoel voor 2030 aan tot 55% emissiereductie ten opzichte van 1990. Om tot een benaderbare berekening te komen is dit vertaald naar een reductie van 37% in 2030 ten opzichte van 2018.

Herijking sectorale routekaarten

Onderwijsinstellingen zoeken naar manieren om duurzaamheidsinvesteringen te integreren in hun huisvestings- en exploitatieplannen. In opdracht van de MBO Raad, de Vereniging Hogescholen en de Universiteiten van Nederland heeft HEVO daartoe de sectorale routekaarten herijkt. Deze vormen de basis voor een strategische, integrale aanpak om gebouwen stap voor stap toekomstbestendig te maken en zo bij te dragen aan de nationale klimaatdoelen.

De drie sectoren blijven zich onverminderd inzetten voor de transitie naar een toekomstbestendig, fossielvrij en energiezuinig gebouwenbestand in 2050. Wél zijn er knelpunten zoals de beschikbaarheid van voldoende financiële middelen, netcongestie en regelmatig veranderende wetgeving.

De uitgangssituatie

Actieve gebouwenvoorraad (eigendom en huur) 2023

Gemiddeld gebouwgebonden verbruik elektra**, gas en stadswarmte over de totale voorraad.

* De universitaire gebouwenvoorraad is zeer divers en energie-intensief. Dit wordt voornamelijk verklaard door de aanwezigheid van specialistische onderzoeksfaciliteiten, laboratoria, kassen en datacenters, alsmede door de ondersteunende functies (warmte-/krachtcentrales, pompgebouwen etc.)
** Betreft bruto elektraverbruik