16 september 2025
De transitie van BENG naar ENG:
Zero Emission Buildings (ZEB) in de Nederlandse nieuwbouw
De Nederlandse vastgoedsector staat aan de vooravond van een ingrijpende verandering. Waar BENG (bijna energieneutraal gebouw) lange tijd het uitgangspunt was voor nieuwbouw met vaak daarbovenop als ambitie ENG (energieneutraal gebouw), zal met de komst van ZEB (Zero Emission Buildings) de focus weer verder verschuiven. Voor gemeenten, scholen en andere maatschappelijke gebouwen betekent dit een strategische herziening van ontwerp, bouw en exploitatie.
Van BENG naar ZEB: een korte historie
Nederland volgde met BENG de Europese ZEB-richtlijn. BENG is sinds 1 januari 2021 verplicht voor alle nieuwbouw, en kent drie kerncomponenten: minimaliseren van het primair energieverbruik, minimaliseren van de energiebehoefte voor verwarming en een maximale inzet van duurzame energiebronnen. De komende jaren wordt BENG opgevolgd door strengere ZEB-eisen, waarbij gebouwen volledig emissievrij moeten zijn tijdens hun gebruik.
Tijdlijn regelgeving richting ZEB
Wat betekent ZEB concreet voor nieuwbouw van een schoolgebouw en een gemeentehuis?
De impact van ZEB is vooral merkbaar bij publieke gebouwen, zoals scholen en gemeentehuizen, waar energie-intensief gebruik en grote oppervlakken samenkomen.
Voorbeeld 1: nieuwbouw schoolgebouw (2.000 m²)
- Energiebehoefte: 65.000-105.000 kWh/jaar (verwarming, warm water, ICT, verlichting).
- Zonnepanelen: 210-340 stuks nodig om zelfvoorzienend te zijn (dak en/of grond).
- Warmtepomp: 75-125 kW voor volledige verwarming en warm water.
- Isolatie en ventilatie: Triple glas, RC-waarden ruim boven de norm, gebalanceerde ventilatie met warmteterugwinning.
- Kostenindicatie nieuwbouw (inclusief ZEB-maatregelen): circa € 3.600-4.000 per m², inclusief zonnepanelen en warmtepompinstallatie.
Extra investeringen in ZEB-voorzieningen worden deels gecompenseerd door lagere energiekosten en subsidies.
Voorbeeld 2: nieuwbouw gemeentehuis (3.000 m²)
- Energiebehoefte: circa 150.000-200.000 kWh/jaar.
- Zonnepanelen: 485-650 stuks.
- Warmtepomp: 100-150 kW, volledig gasloos.
- Isolatie en ventilatie: vergelijkbaar met school, eventueel grotere luchtbehandelingsinstallatie.
- Kostenindicatie nieuwbouw (inclusief ZEB): circa € 3.200–3.600 per m².
Investeringen in ZEB-technologie leveren een emissievrije exploitatie op en passen binnen gemeentelijk duurzaamheidsbeleid.
Strategische kansen voor vastgoedbeheer. Jean-Marc Vloemans
Vanuit HEVO-expertise biedt de overgang van BENG naar ZEB kansen voor gemeenten en onderwijsinstellingen:
- Duurzaam imago en maatschappelijk rendement: Zero Emission Buildings tonen commitment aan klimaatdoelen en duurzaamheid.
- Financiële optimalisatie: investeren in energieneutrale technologieën maakt gebruik van subsidies mogelijk.
- Toekomstbestendig vastgoed: ZEB-gebouwen voldoen aan toekomstige regelgeving.
- Verbetering leer- en werkklimaat: voor scholen en gemeentehuizen betekent een beter binnenklimaat gezonde werk- en leeromgevingen.
Conclusie
De verschuiving van BENG naar ZEB is onomkeerbaar. Voor nieuwbouwprojecten in de publieke sector, zoals scholen en gemeentehuizen, betekent dit: volledige elektrificatie, superisolatie, slimme ventilatie en grootschalige toepassing van zonnepanelen. Hoewel de initiële investeringen hoger zijn, levert ZEB op lange termijn ecologische en maatschappelijke winst op.
Voor vastgoedprofessionals en gemeenten is het cruciaal om nu te anticiperen op deze transitie, zodat nieuwbouwprojecten volledig voldoen aan de nieuwe emissievrije eisen.
Ook interessant
