Integrale Huisvestingsplannen (IHP's) zijn effectief als routekaarten waarin gemeenten en schoolbesturen hun strategieën voor het realiseren van klimaatdoelstellingen presenteren. Om een goed overzicht te krijgen van de noodzakelijke maatregelen, kunnen de onderstaande tools managementinformatie bieden.
3 september 2024
In een IHP inventariseert een gemeente haar schoolgebouwen en stelt zij samen met schoolbesturen een plan op voor de vernieuwing én verduurzaming van het scholenbestand/de onderwijsportefeuille.
De quickscan-analyse geeft een eerste prioritering/inzicht in de vervangingstermijnen van schoolgebouwen. Daarnaast wordt op basis van de leerlingenprognose de capaciteitsanalyse uitgevoerd. Beide uitkomsten zijn medebepalend voor de programmering van het IHP. Daarbij is ieder IHP ‘uniek’ en verschilt het per gemeente. De inhoud en de programmering worden immers medebepaald door ontwikkelingen binnen de regio/gemeente, onderwijskundige visie, integratie van kinderopvang en andere partners, beleidsambities van de gemeente (onder andere sociaal domein, duurzaamheid en vastgoed) en de beschikbare financiën.
Het IHP geeft inzicht in welke schoolgebouwen vernieuwd worden (renovatie of nieuwbouw) en wat de kosten daarvan zijn. Met de kostenconfigurator is het mogelijk om ambitie (kwaliteit) te vertalen naar realistische kosten. De kosten (kapitaallast) zullen uiteindelijk ten laste komen van de gemeentebegroting, wat vraagt om een besluit van de gemeenteraad (dekkingsvraagstuk).
Met het IHP wordt in basis uitgegaan van een doorlooptijd van 16 jaar (conform wetsvoorstel), echter kan overwogen worden om de doorkijk op te rekken naar 2050 om daarmee toe te werken naar een routekaart. Daarbij worden tevens de schoolgebouwen beoordeeld die niet vernieuwd gaan worden binnen het IHP, maar wel (tussentijds) vragen om een aanvullende investering om te voldoen aan de klimaatdoelstellingen (lees: verduurzaming van de onderwijsportefeuille). Daarbij kunnen we gebruik maken van het CO2MPAS, waarmee inzichtelijk wordt of de geplande investeringen binnen het IHP ervoor zorgen dat de onderwijsportefeuille voldoet aan de vereiste CO2-reductiedoelstelling. Daarbij wordt tevens inzichtelijk wat er nog nodig is om de overgebleven schoolgebouwen te verduurzamen. Voor het verduurzamen van deze schoolgebouwen kan de duurzaamheidsscan uitkomst bieden.
De verschillende tools bieden gezamenlijke essentiële managementinformatie, waardoor bestuurders van gemeenten en schoolbesturen weloverwogen besluiten kunnen nemen en richting kunnen geven aan het behalen van de klimaatdoelstellingen. Het is van cruciaal belang dat de informatie in CO2MPAS wordt bijgewerkt na de voltooiing van nieuwbouwprojecten, renovaties en verduurzamingsinspanningen. Op deze wijze blijft het IHP als routekaart actueel en dynamisch, wat effectief kan bijdragen aan duurzame ontwikkelingen en klimaatdoelen.
De tools verschaffen gezamenlijk essentiële managementinformatie waarmee bestuurders van gemeenten en schoolbesturen besluiten kunnen nemen en richting kunnen geven aan het behalen van de klimaatdoelstellingen. Bas Verkerk - HEVO
Deze tool brengt de vervangingstermijn van een schoolgebouw in beeld. Door HEVO is toegewerkt naar een objectieve methodiek om de kwaliteit van een schoolgebouw te beoordelen. Er worden zes onderdelen beoordeeld: uitstraling, bouwkundige staat, exploitatie, veiligheid, binnenmilieu en onderwijskundige functionaliteit. De tool is erop gericht de zorgplicht van de gemeente voor nieuwbouw (en straks renovatie) en de verantwoordelijkheid van schoolbesturen op elkaar af te stemmen. De quickscan geeft op portefeuilleniveau een prioritering van objecten.
Binnen een bronbestand werkt HEVO toe naar een duidelijke analyse van de verschillen tussen beschikbare en gewenste capaciteit. Belangrijke onderlegger daarbij is de leerlingenprognose, die door de gemeente wordt aangeleverd. Aandachtspunten daarbij zijn de ontwikkelingen binnen de regio, onder andere woningbouw.
Met deze tool worden (minimaal) jaarlijks de kosten van een schoolgebouw geactualiseerd (kengetal). Daarmee is het mogelijk om de kwaliteitsambities op regelniveau af te wegen, waarmee inzichtelijk wordt welke kosten dit vraagt. Het is een tool die veelvuldig wordt gebruikt en waarnaar wordt verwezen, ook op landelijk niveau. Binnen deze tool heeft HEVO ook toegewerkt naar een kwaliteitsadvies, met oog voor prijs en kwaliteit (optimum).
Deze tool brengt de duurzaamheidsprestaties van een schoolgebouw in beeld. Er worden vier aspecten gemeten: energetische kwaliteit, technische kwaliteit, functionaliteit en gezondheid. De tool is erop gericht de duurzaamheidsprestaties én potentie van een schoolgebouw genormeerd in beeld te brengen en maatregelen voor verbetering te benoemen. Er wordt bewust breder gekeken dan alleen maar energetische maatregelen. Met de duurzaamheidsscan is het mogelijk om verduurzamingsmaatregelen en kosten (meerdere varianten) in kaart te brengen, afgestemd op de specifieke gebouwkenmerken en de beoogde vervangingstermijn.
Deze tool brengt de CO2-reductie van alle maatregelen (nieuwbouw, renovatie, verduurzaming) op portefeuilleniveau voor alle schoolgebouwen in beeld. De tool is erop gericht om te toetsen of de klimaatdoelstellingen (50% reductie CO2 in 2030 en 95% reductie in 2050) worden behaald en om bij te sturen indien nodig. HEVO heeft de kennis die zij heeft opgedaan bij de ondersteuning van de landelijke routekaarten PO, VO en mbo/HO vertaald naar een praktische tool met de meest effectieve en efficiënte route naar verduurzaming.
