Bij het Cambreur College in Dongen, een middelbare school voor vmbo, havo en vwo, komen traditioneel en modern toekomstgericht onderwijs samen. En dat is ook wat het nieuwe schoolgebouw nu uitstraalt: een lichte, transparante, duurzame en stoere school, middenin het groen en met enorme sportvelden.
8 maart 2022
Het oude schoolgebouw van het Cambreur College was gedateerd, voldeed niet meer aan de huidige normen en was in technisch opzicht achterhaald. De school droomde al sinds 2012 van een nieuw schoolgebouw en kreeg in de herfst van 2016 groen licht van de gemeente om daadwerkelijk te gaan bouwen. In het voorjaar van 2021 is de school in gebruik genomen.
Het Cambreur College staat bekend om traditioneel onderwijs. De school heeft een groot team van docenten en ondersteunend personeel. Hoewel de docent en het klaslokaal altijd de basis van het onderwijs vormen, wil de school traditioneel én toekomstgericht onderwijs combineren. Bijvoorbeeld door in een flexibele omgeving met verschillende werkvormen te werken. De docent blijft de verantwoordelijkheid dragen, maar tegelijkertijd krijgen leerlingen de ruimte om zelfstandig of in groepjes te werken. Een van de kernwaarden van het Cambreur College is ook ‘thuis voelen’. “We vinden het belangrijk dat iedereen zich thuis voelt op school en dat de school wordt ervaren als een warm nest, zowel door leerlingen als door docenten”, begint René Hermans, directeur van het Cambreur College. “We creëren een veilige en goede sfeer en zijn een school waar niet alleen hard gewerkt wordt, maar waar ook gelachen mag worden. Daarnaast vinden we het belangrijk om dingen samen te doen. Leerlingen, ouders en docenten hebben hier allemaal een aandeel in. En hoewel we een school zijn met verschillende teams en afdelingen, vormen we een eenheid in verscheidenheid. De mens staat centraal en we besteden veel aandacht aan persoonsvorming en groei.”
In de onderwijsvisie van het Cambreur College ligt de focus op de combinatie van traditioneel en toekomstgericht onderwijs, thuis voelen, samenwerken, ambitie, groei en eigenaarschap. “Deze kernwaarden zijn leidend geweest voor het ontwerp van de nieuwbouw”, legt Hermans uit. “Samen met HEVO hebben we dit vertaald naar een Programma van Eisen en een gebouwontwerp. En doordat HEVO vroegtijdig alle kosten inzichtelijk heeft gemaakt, kon hier bij het ontwerp al direct op gestuurd worden. Uiteindelijk hebben we door deze aanpak bijna geen concessies hoeven te doen. Zo’n 95% van onze wensen is gerealiseerd.”
Om tot een Programma van Eisen te komen, heeft HEVO dertig mensen betrokken vanuit de organisatie. “Er is een oproep geplaatst, waarbij leerlingen, docenten en het ondersteunend personeel zich konden aanmelden om mee te denken over het nieuwe schoolgebouw”, vertelt Linda Kröse, senior projectmanager bij HEVO.” “De leerlingen hebben een belangrijke stem gehad in het Programma van Eisen”, gaat Kröse verder. “En ook bij de keuze voor het architectenbureau hebben de wensen van de leerlingen de doorslag gegeven. Er was een overtuigende meerderheid voor architectenbureau cepezed, dat een overzichtelijke, transparante en uitnodigende onderwijsomgeving wilde creëren, waarin eenheid en samenhang een sleutelrol speelden.”
Omdat het Cambreur College midden in een woonwijk staat, had de bouw van het nieuwe schoolgebouw ook impact op de directe omgeving. “Daarom vonden we het belangrijk om de buurt vanaf dag één bij de plannen te betrekken”, stelt Hermans. “Zodra de plannen tastbaar werden hebben we een presentatie gegeven, waarna buurtbewoners vragen konden stellen. In het ontwerp heeft het architectenbureau ook goed rekening gehouden met de buurt. Door zowel leerlingen en docenten als de buurtbewoners en de gemeente bij elke fase in het proces te betrekken, zorg je voor een groot draagvlak. De gemeente geeft aan dat niet alleen het gebouw een juweeltje is, maar ook de manier waarop het proces verlopen is.”
Terwijl de nieuwe school gebouwd werd, moest het oude gebouw in gebruik blijven. En omdat het nieuwe schoolgebouw op dezelfde locatie gebouwd werd als het oude gebouw, was het zaak om overlast zoveel mogelijk te beperken. “Aan het begin van het proces hebben we daarom direct een aantal sessies georganiseerd waarbij we met alle partijen hebben gesproken over wat de bouw voor hen betekent”, legt Rudger de Jong, projectmanager bij HEVO, uit. “Om ervoor te zorgen dat leerlingen en docenten zo min mogelijk last hadden van de bouw, is er gebouwd in batches”, gaat De Jong verder. “We zijn begonnen om zo strak mogelijk tegen het oude gebouw aan te bouwen. Zo hebben we een geluidsbarrière gecreëerd, zodat er daarna minder overlast was van de werkzaamheden die erachter plaatsvonden.” “Uiteraard stond de veiligheid van onze leerlingen ook tijdens de bouw voorop”, vult Hermans aan. “De transporten kwamen bijvoorbeeld al heel vroeg, zodat de vrachtwagens al weg waren voordat de leerlingen op de fiets naar school kwamen. En ook bouwbedrijf Mertens dacht goed mee. Zo werd er met alle examens rekening gehouden.”
Het nieuwe schoolgebouw van het Cambreur College huisvest 1.000 leerlingen. Om leerlingen in zo’n omgeving toch het gevoel te geven dat zij ergens thuis horen, heeft iedere afdeling haar eigen thuishonk gekregen. Elke afdeling heeft een eigen domein met herkenbare kleuren en visuals, zodat kleinschaligheid binnen een relatief groot schoolgebouw toch gewaarborgd kan worden.”
“We zijn een grote school, maar klein georganiseerd”, legt Hermans uit. “In het eigen thuishonk weten leerlingen elkaar te vinden en kunnen ze zelfstandig of in groepjes werken. Vanuit daar kunnen zij natuurlijk uitwaaieren naar andere afdelingen en gebruik maken van alle faciliteiten van de school.”
Door de flexibiliteit van het ontwerp en de grote klaslokalen, is er ruimte voor verschillende onderwijsvormen.
In het nieuwe schoolgebouw komen de kernwaarden van het Cambreur College op verschillende manieren terug. Als je de school binnenkomt, zie je meteen de drie verdiepingen hoge aula met een tribunetrap. De aula is het hart van de school en doet dienst als kantine én verbindende schakel. Op de 1e verdieping bevindt zich een dubbele hoge collegezaal, waar onderwijs op maat wordt gegeven en veel geëxperimenteerd wordt met nieuwe lesvormen. Vanuit de aula verplaatsen leerlingen zich richting de onderwijsvleugels of de sportafdeling met drie mooie gymzalen en sportvelden. Daarnaast zijn er leerpleinen, nisjes waar leerlingen kunnen samenwerken, een studiecentrum, een ICT-plein, een kunstplein en een scienceplein. De opzet is eenvoudig en biedt een transparante, overzichtelijke en uitnodigende onderwijsomgeving.
In het nieuwe schoolgebouw gaat ‘toekomstgericht’ daarnaast niet alleen over het onderwijs, maar ook over duurzaamheid. De school is bijna energieneutraal gebouwd, volgens de BENG-richtlijnen. Er is gekozen voor een hybride energieconcept, waarbij een duurzame luchtwarmtepomp de meeste capaciteit voor het verwarmen en koelen produceert. Het gebouw is zo ontworpen dat er in de toekomst alsnog geschakeld kan worden naar een volledig gasloze installatie. Daarnaast is de energiebehoefte van het gebouw laag gehouden door goede isolatie, een compacte opzet en energiezuinige installaties, zoals ledverlichting.
In mei 2021 is het nieuwe gebouw in gebruik genomen. “Het is fijn om een mooi nieuw schoolgebouw te hebben”, zegt Hermans. “En we kijken ook met een heel goed gevoel terug op het proces. Door goed naar ons te luisteren en duidelijke kaders te stellen, heeft HEVO ons hier uitstekend in begeleid. En ook de architect en de andere stakeholders hebben enorm met ons meegedacht. Het was een traject dat van het begin af aan veel energie gaf. Iedereen had hetzelfde doel voor ogen: de mooiste school voor onze leerlingen realiseren. Als je nu de school binnenkomt, weet je niet wat je ziet. Het is een modern en stoer gebouw, dat past bij onze leerlingen. En onze kernwaarden zie je overal in het gebouw terug. Het is kleurrijk, licht en transparant. Echt een school om trots op te zijn.”
Dit artikel is gepubliceerd in Schooldomein, maart 2022.
