4 februari 2022
Zien en Gezien Worden
Geslaagde make-over Vista College Sittard
Van het bestaande gebouwencomplex van het Vista College aan de Arendstraat dateren de oudste delen uit einde jaren vijftig. Het gebouwencomplex was deels zeer verouderd en voldeed niet meer aan bouwkundige eisen maar zeker niet aan de eisen die het moderne beroepsonderwijs stelt. Tijd voor een volledige make-over.
Het Vista College is gebouwd als een technische school en vervolgens in meerdere fases uitgebreid met afzonderlijke bouwdelen. De opdrachtgever was op zoek naar een nieuwe opzet waarbij overtollige gebouwdelen, zoals onder meer de oude gymzaal, zouden worden verwijderd. Vervolgens was de opzet om de oudste gebouwdelen uit 1971 casco te strippen en te renoveren en de twee nieuwste gebouwdelen uit midden jaren negentig deels aan te passen en cosmetisch te renoveren. Het moest een prachtige nieuwe onderwijsomgeving opleveren voor de opleidingen Service & Onderhoud, Industrieel Product Ontwerp, Procestechniek en Media & Sign, Laboratoriumtechniek, ICT, Welzijn en Economie en Educatie.
Zien en gezien worden
HEVO heeft de opdracht gekregen voor het procesmanagement en het projectmanagement. Uitgangspunt van de opdrachtgever was dat de uitvoering gefaseerd moest plaatsvinden, zodat het onderwijs door kon gaan. Het architectenbureau Frencken Scholl was verantwoordelijk voor het ontwerp en heeft tevens een fasering en schuifplan opgemaakt. Frencken Scholl heeft het project in 3d opgezet en in BIM uitgewerkt, waardoor het mogelijk was in alle stadia de kosten goed te beheren. Rosanne Jansen: “Voor alle afdelingen was het belangrijk de theorie- en de praktijklokalen zo veel mogelijk in elkaars nabijheid te plaatsen. Verder moesten de verschillende afdelingen en vooral de praktijkruimtes een afspiegeling vormen van de toekomstige werkomgeving van de studenten. Een ander belangrijk thema was het Zien en Gezien Worden: de informele ontmoeting wordt steeds belangrijker en de school moet dan ook een gezellige plek zijn. Ons doel was daarom een plezierige en veilige onderwijsomgeving te creëren, zowel voor de leerlingen als ook voor de medewerkers.”
Aanpakken interne structuur
Frencken Scholl Architecten heeft een analyse opgesteld waaruit naar voren kwam dat de bestaande hoofdentree en de daarachter gelegen inpandige kantine niet op de juiste plaats lagen. De entree was namelijk geplaatst in het hart van de zichtlijn vanuit de Arendstraat. Gevolg was dat de studenten van hier uit steeds door andere afdelingen heen moesten om bij hun eigen afdeling te kunnen komen. Hierdoor werd het gebouw als zeer onoverzichtelijk en onrustig ervaren. Docenten klaagden over weinig overzicht en gebrekkige controle. De belangrijkste ingreep was dan ook het aanpakken van de interne organisatiestructuur en het verbeteren van de bereikbaarheid van de afdelingen.
Rosanne: “Dat hebben we gedaan door de hoofdentree te verplaatsen naar het middelste bouwdeel en daar ook op de begane grond de centrale ontmoetingsruimte en kantine te plaatsen. Van daaruit kunnen alle afdelingen rechtstreeks bereikt worden. Dat maakt dat ze beter kunnen functioneren en zich op een aantrekkelijke manier kunnen presenteren aan elkaar en aan betrokken bedrijven. Om de nieuwe hoofdentree goed te kunnen laten functioneren, is vóór het bestaande gebouw C een aanbouw geplaatst met daarin de trappen en verbindingsgangen die de verschillende gebouwdelen ontsluiten. Deze aanbouw is als één grote hoge ruimte ontworpen zodat de trappen en galerijen in een royale vide zijn geplaatst. Dit levert een spannende entree op en daarnaast een dynamisch gevelbeeld omdat de westgevel grotendeels als glaspui is uitgevoerd. Effect hiervan is een transparante zone waar het Zien en Gezien Worden in optima forma kan plaatsvinden: iedereen die in het gebouw werkt of studeert komt door deze ruimtes en er wordt hier plek geboden voor allerlei informele ontmoetingen of even neerploffen in de kantine om samen bij te kletsen.”
Voor alle afdelingen was het belangrijk de theorie- en de praktijklokalen zo veel mogelijk in elkaars nabijheid te plaatsen.
Gewenste samenwerking
Verder zijn in alle afdelingen de theorie- en praktijklokalen gecombineerd en van grote puien en (schuif)deuren voorzien, zodat het onderwijs en de praktijk vloeiend in elkaar overlopen. Ook de docenten- en stafruimtes, een koffiehoek, de kluisjes/lockers en de leerpleinen waar studenten zelfstandig kunnen werken hebben steeds per afdeling een centrale plek gekregen zodat elke afdeling als het ware autonoom kan functioneren. De technische afdelingen zijn alle zodanig in elkaars nabijheid geplaatst dat de gewenste samenwerking op projectbasis eenvoudig tot stand kan worden gebracht. Zo kunnen de studenten van de afdeling onderhoudstechniek een kijkje nemen en meewerken aan projecten van procestechniek of fijnmechanica. Ook in de gebouwdelen A en B zijn aanpassingen gedaan: ook hier zijn theorie- en praktijkruimtes meer met elkaar verbonden. Voor Media & Sign zijn op (onder andere) de plek van de voormalige kantine grote open werk- en instructieruimtes gemaakt. Voor de afdelingen ICT en Zorg & Welzijn zijn minder ingrijpende aanpassingen gedaan maar ook hier is de combinatie van theorie en praktijk verder vormgegeven en is het gebouw cosmetisch aangepast.
Groen verblijfsgebied
Door het verplaatsen van de entree kon tevens het verwaarloosde park aan de oostzijde van het gebouw kon worden opgewaardeerd. Hier werd een tweede entree gemaakt, aansluitend op het voetpad dat vanaf het station Sittard een directe toegang tot de school biedt. Die buitenruimte is nu veranderd in een aangenaam groen verblijfsgebied waar studenten elkaar kunnen ontmoeten en samen buiten kunnen studeren. Aan de nieuwe hoofdentree aan de westzijde is een ruim voorplein gemaakt dat beter aansluit op de bestaande en nieuwe parkeerterreinen van de school.
Bestaand en nieuw
De bestaande bouwdelen C en G zijn casco gerenoveerd: alle gevels, binnenwanden en installaties zijn verwijderd tot op het betonnen skelet. Tijdens het vooronderzoek bleek dat het middelste bouwdeel C was opgebouwd uit een balkenrooster met dubbel T-vloeren; een aangename verrassing. In de centrale ontmoetingsruimte is deze oude vloerconstructie in het zicht gelaten en zijn de nieuwe installaties en akoestische plafondplaten tussen de betonnen T-liggers opgenomen. Dit leverde een fraaie combinatie van bestaand en nieuw op. Deze ruimte was daarmee ook de inspiratiebron voor de inrichting en afwerking van de rest van de school. Daar heeft de architect een sfeervol maar ingetogen kleuren- en materialenpalet toegepast. Per afdeling zijn er eigen kleuren en materialen gebruikt voor de koffiehoeken, de lockerzones en de leerpleinen, die echter ingebed zijn in het kleurenpalet van de centrale ruimtes. Rosanne: “Voor deze zones hebben we ook de inrichting ontworpen waarbij met name de leerpleinen en de centrale ruimtes van elke afdeling steeds een eigen accent hebben gekregen. De centrale ontmoetingsruimte is aan beide langsgevels met de nieuwe entrees ook van royale puien voorzien zodat aan weerszijden goed zicht is op de buitenruimtes en die ook meedoen in de beleving.”
Specifieke opzet installaties
De nieuwbouw is uitgevoerd met een stalen kolommen- en balkenrooster, zodat de binnenwanden niet dragend zijn en er maximale indelingsvrijheid is. De gevels van de nieuwbouw en van het casco-renovatiedeel zijn op een industriële wijze uitgevoerd: metalen sandwichplaten vormen een snel te monteren en goed geïsoleerde gevel die ook qua uitstraling goed past bij een praktijkopleiding. De gevel is verrijkt met grote panoramaramen die zorgvuldig gedetailleerd werden. Door een subtiele kleurstelling van de dagkanten en lekdorpels en het toepassen van beschermende roostergevels op kwetsbare plekken is een fraai ensemble ontstaan. Gebouwinstallaties zoals luchtbehandelingskasten en warmtepompen zijn weggewerkt achter metalen schermen zodat het gevelbeeld niet verstoord wordt en er bovendien makkelijk en veilig onderhoud aan kan worden verricht. In de nieuwbouw en het casco-renovatiedeel zijn de praktijk- en theorielokalen van de afdelingen elektrotechniek, procestechniek, IPO, laboratoriumtechniek en de proeffabriek ondergebracht. Dat vroeg om een specifieke opzet van de installaties die per zone maar ook per gebouwdeel ontworpen zijn. Daarbij is de gehele ventilatie-installatie gebaseerd op Frisse scholen klasse B. In de theorielokalen en de kleinere praktijkruimtes is om die reden gekozen voor een CO2-gestuurd decentraal ventilatie systeem. Bij grotere praktijkzalen zijn speciale luchtbehandelingskasten opgesteld die per activiteit/zone op maat veilig en gezond ventileren. Omdat de nieuwbouw en het renovatiedeel zeer goed geïsoleerd zijn en luchtdicht zijn uitgevoerd, kon de verwarmingsinstallatie worden uitgelegd op lage temperatuur. Nu wordt nog verwarmd door middel van HR-ketels maar op termijn kan worden aangesloten op het Groene Net (stadsverwarming in Sittard-Geleen) waardoor het gebouw aan de BENG-eisen voldoet.
Het resultaat is dat het gebouw een afspiegeling is van het werkelijke leven; de entree bij de hoofdingang is open met een knipoog naar de industriële transparantie. De rust van het gebouw werkt door in de beleving en houding van de student: het lijkt alsof ze in hun manier van werken worden opgetild door de uitdagende leeromgeving.
Dit artikel is gepubliceerd in het Inspiratieboek 2010-2025 ‘Samen werken aan de leeromgeving van morgen’ van Schooldomein. Download artikel
Ook interessant
