Nieuwbouw vmbo-school met twee scholen, drie sportzalen, een dojo en een taalcentrum
Opdrachtgevers
Stichting Meridiaan College Amersfoort en Meerwegen Scholengroep Amersfoort
Gebruikers
Vmbo Het Element Amersfoort en Taalcentrum
Rol HEVO
Opstellen Programma van Eisen, Europese architectenselectie, bouwmanagement (VO-fase), Risicodragend Projectmanagement (vanaf DO-fase)
Brutovloeroppervlak (bvo)
11.000 m²
Oplevering
Medio 2023
Architect
De Zwarte Hond Rotterdam
Constructeur
IMd Raadgevende Ingenieurs Rotterdam
Installatieadviseur
Klictet Advies Oisterwijk
Bouwfysisch adviseur
ZRi Den Haag
Bouwkundig aannemer
Rots Bouw Aalten
Werktuigbouwkundig installateur
Verstappen van Amelsvoort Nuland
Elektrotechnisch installateur
Bectro Installatietechniek Amersfoort
Bouwkundig toezicht
CBB Arnhem
We vinden het belangrijk dat de leerlingen écht doen wat zij leuk vinden en waar zij goed in zijn. Koen Janssen, directeur van Het Element
Het Element heeft conform het Integraal Huisvestingsplan (IHP) van de gemeente Amersfoort een nieuwe school gerealiseerd. Voorheen was de school gehuisvest op twee locaties in Amersfoort: Kaliumweg 2 en Hooglandseweg-Noord 55. De twee locaties zijn samengevoegd op één locatie, Kaliumweg 2. Het Element is een school met twee leerwegen (basisberoepsgerichte en kaderberoepsgerichte leerweg) en heeft circa 900 leerlingen. Daarnaast heeft het Taalcentrum een plek in de nieuwe huisvesting gekregen.

Fotografie: Mike van Schoonderwalt
Stichting Meridiaan College en Meerwegen Scholengroep sloegen de handen ineen om samen de nieuwbouw van de school te verwezenlijken. Zij gaven ons opdracht voor het opstellen van het Programma van Eisen en de Europese architectenselectie. Na afronding van die opgave hebben wij ook de opdracht gekregen voor het begeleiden van het volledige project van 11.000 m² bvo voor de VO-fase middels een bouwmanagement-opgave en bij start DO-fase middels Risicodragend Projectmanagement. Ook hebben wij de sloop van de bestaande school begeleid.
Het Element biedt vmbo-onderwijs op verschillende niveaus en door middel van diverse clubhuizen: Techniek (PIE, BWI en M&T), Economie (E&O, HBR en D&P), Zorg en Welzijn, Brugklas. Het Taalcentrum verzorgt het eerste opvangonderwijs voor anderstalige kinderen tussen de 12 en 17 jaar. Samen met de projectgroep is dit zorgvuldig uitgewerkt tot een Programma van Eisen waarin de eisen en wensen van de gebruikers zijn vertaald.
Met de komst van dit schoolgebouw komt de wijk ‘het Industriekwartier’ nog meer tot leven.
Van onderwijsvisie naar schoolgebouw
De onderwijsvisie van Het Element legt sterk de nadruk op praktijkgerichtheid, keuzevrijheid en kleinschaligheid. Deze visie vormde de kern van het ontwerpproces. Gezamenlijk zijn de behoeften van zowel docenten als leerlingen van de verschillende clubhuizen geïdentificeerd om een Programma van Eisen (PvE) te ontwikkelen. Hierbij stonden vragen centraal zoals: Wat zijn onderwijskundige uitdagingen? Wat voor identiteit wenst de school uit te dragen? En hoe moeten leerlingen onderling kunnen interageren?
In het nieuwe schoolgebouw komen diverse elementen samen die de onderwijsvisie kracht bijzetten:
- De focus op de beroepspraktijk vormt een kernpunt in de onderwijsvisie van Het Element. Leerlingen worden gestimuleerd om hun passies en talenten te ontdekken via praktijkervaring vanaf het begin van hun leertraject. De aangeboden profielen leiden tot doorlopende leerlijnen en bereiden leerlingen voor op hun toekomst in het mbo.
- Keuzevrijheid en flexibiliteit zijn eveneens sleutelbegrippen. Leerlingen hebben de mogelijkheid om het tempo, de inhoud en de diepgang van hun vakken te bepalen. Deze flexibiliteit wordt aangevuld met geïntegreerd projectonderwijs, waarbij thema's zoals duurzaamheid en globalisering integraal worden behandeld.
- Het creëren van kleinschaligheid binnen de context van een grote school is verwezenlijkt door de vertaling van profielen naar vijf clubhuizen. Elke leerling en docent maakt deel uit van een specifiek clubhuis, wat zorgt voor een gevoel van gemeenschap en betrokkenheid. Deze aanpak minimaliseert onrust en versterkt de binding tussen leerlingen en hun omgeving.
- Het ontwerp omvat verschillende clubhuizen met een verticale structuur, onderling verbonden door trappenhuizen. Elk clubhuis biedt leerpleinen, praktijkruimten en leslokalen die naadloos aansluiten op de specifieke vakgebieden en onderwijsdoelen. Het centrale atrium, met terrassen in de algemene ruimten, stimuleert interactie en samenwerking tussen leerlingen.
Het nieuwe schoolgebouw belichaamt daarmee de essentiële waarden van praktijkgericht onderwijs, keuzevrijheid, flexibiliteit en kleinschaligheid, en biedt leerlingen een omgeving waarin ze hun potentieel volledig kunnen ontplooien.
De onderwijsvisie is succesvol vertaald naar het Programma van Eisen, dat de basis was voor een Europese architectenselectie.
Na de architectenselectie en de adviseursselectie is er voortvarend aan de slag gegaan met de VO-fase, waarin het SO van de architectenselectie zorgvuldig is uitgewerkt met het ontwerpteam en de projectgroep.
En omdat onderwijs altijd in beweging is, is het ontwerp flexibel.
Praktijkonderwijs
Het gebouw heeft oog voor de menselijke schaal en een levendig centraal hart waar de verschillende clusters in clubhuizen aan grenzen. De gevel met baksteen mozaïeken van beroepen refereert aan het praktijkonderwijs dat hier wordt aangeboden. Aan de binnenkant is het dak afgewerkt met hout waarbij lichtinval via de sheddaken refereert aan de industriële omgeving.
Flexibel, duurzaam schoolgebouw en voorbereid op de toekomst
De school is volgens de BENG-richtlijnen gebouwd en nagenoeg energieneutraal. Losgekoppeld van het gasnet, verzorgt het gebouw warmte en koeling via geavanceerde warmtewisselaars en een zonnepaneel-rijk dak. Het ontwerp voldoet aan overheidsrichtlijnen voor duurzaamheid, gezondheid en zelfs COVID-19. Met flexibele interieurs en strategisch geplaatste trappen is het gebouw klaar voor de toekomst. Nieuwe clubhuizen kunnen gemakkelijk worden geïntegreerd, en aanpassingen over tien jaar zijn ook geen probleem.
Het duurzame gebouw is compact met weinig transmissieverlies en onderhoudsvriendelijk. Maar niets is duurzamer dan het zo lang mogelijk gebruiken van een gebouw. Daarom heeft Het Element een flexibel casco, zodat het in de toekomst eventueel ook een andere functie kan krijgen.
Het nieuwe schoolgebouw is medio 2023 in gebruik genomen.
In de media
- In het blad Schooldomein, mei 2021, is het artikel 'Geslaagde nieuwbouw Het Element' gepubliceerd.
- Artikel 'Vmbo-onderwijs in een gezonde, veilige en groene school'
Fotografie: Mike van Schoonderwalt